Mimo że cukrzyca ciążowa występuje u zaledwie kilku procent ciężarnych, wiele kobiet obawia się tej choroby, a zwłaszcza jej negatywnych następstw, prowadzących nawet do śmierci dziecka. Niestety w wielu przypadkach nie da się jej całkowicie zapobiec, gdyż przyczyny cukrzycy ciążowej mogą mieć bardzo różne podłoże, na które kobieta często nie ma wpływu.

Na czym dokładnie polega cukrzyca ciężarnych?

Cukrzyca ciążowa (gestational diabetes – GDM) jest to występujące wyłącznie podczas ciąży zaburzenie metaboliczne, które objawia się podwyższonym poziomem glukozy we krwi.

Aby zrozumieć przyczyny cukrzycy ciążowej należy wziąć pod lupę proces związany z gospodarką cukrową w organizmie. Jak wiadomo, glukoza powstała w wyniku przetworzenia węglowodanów jest składowana w wątrobie. Wątroba uwalnia glukozę do krwi, która z kolei rozprowadza to energetyczne paliwo do komórek organizmu. Aby odpowiednia ilość glukozy została do nich przekazana, niezbędna jest insulina, hormon produkowany przez trzustkę.

Podczas ciąży następuje wzrost stężenia innych hormonów (np. estrogenów, progesteronu, hormonu wzrostu i prolaktyny), które mogą zaburzyć wrażliwość organizmu na insulinę. Powstaje wówczas insulinoodporność i hiperglikemia, które oznaczają, że organizm nie radzi sobie z wchłanianiem do komórek glukozy, której nadmiar pozostaje we krwi.

Określając przyczyny cukrzycy ciążowej można w zasadzie ograniczyć się do wskazania jednego winowajcy odpowiedzialnego za powstawanie choroby, którym jest zaburzona podczas ciąży gospodarka hormonalna. Jednak pewna grupa kobiet jest szczególnie narażona na GDM i dlatego można sprecyzować konkretne czynniki ryzyka rozwinięcia się tej choroby.

Co przyczynia się do zachorowania na cukrzycę ciążową?

Choroba pojawia się około 24-28 tygodnia ciąży i mija całkowicie po urodzeniu dziecka. Rozwija się ona najczęściej u kobiet z nadwagą i wcześniejszymi, często nierozpoznanymi zaburzeniami tolerancji glukozy. Wysokim stopniem ryzyka pojawienia się cukrzycy podczas ciąży obciążone są także kobiety, których bliscy krewni chorują na cukrzycę typu 2 (czynnik genetyczny). Pozostałe przyczyny cukrzycy ciążowej to przede wszystkim:

• Wiek powyżej 35 lat,
• Mała aktywność fizyczna i niezdrowy sposób odżywiania,
• Duża liczba przebytych ciąż,
• Zespół policystycznych jajników,
• Urodzenie poprzedniego dziecka o masie powyżej 4 kg lub z wadą rozwojową,
• Przebyte poronienia,
• Ciąża mnoga,
• Zbyt duża ilość płynu owodniowego (tzw. wielowodzie).

Co ciekawe, na cukrzycę ciążową częściej zapadają kobiety czarnoskóre oraz o pochodzeniu południowoamerykańskim i azjatyckim.

Ze względu na negatywny wpływ cukrzycy ciążowej na dziecko oraz przebieg ciąży, należy systematycznie badać poziom cukru we krwi (już od 5 tygodnia ciąży), aby jak najwcześniej zdiagnozować chorobę. Wczesne rozpoznanie cukrzycy pozwala na rozpoczęcie leczenia oraz wprowadzenie odpowiedniej diety, które umożliwiają donoszenie ciąży i urodzenie najczęściej w pełni zdrowego dziecka.