Test obciążenia glukozą w ciąży. Czyli jak wygląda rozpoznanie cukrzycy ciążowej ?
Jeśli wykonałaś test obciążenia glukozą w ciąży i jego wynik był podwyższony to znaczy, że prawdopodobnie właśnie stwierdzono u Ciebie cukrzycę ciążową. Taka diagnoza to jak grom z jasnego nieba. Po pierwsze: uspokój się i nie martw na zapas, po drugie: przeczytaj uważnie ten materiał.
Według definicji cukrzyca ciążowa (GDM) oznacza przejściowe pogorszenie metabolizmu glukozy (cukru) w organizmie pojawiające się w czasie ciąży. To pierwsza dobra wiadomość: „przejściowe”, bo oznacza, że w większości przypadków schorzenie to mija po porodzie. Zaburzenie to dotyczy około 4% ciężarnych, więc nie jesteś osamotniona.
Zwykle rozpoznanie ustala się na podstawie laboratoryjnego testu tolerancji glukozy OGTT (krzywej cukrowej), który wykonuje się między 24. a 28. Tygodniem ciąży, chyba że lekarz prowadzący ciążę uznał, iż badanie to należy wykonać już w chwili potwierdzenia ciąży. Dzieje się tak w przypadku obecności tzw. czynników ryzyka rozwoju GDM, do których należy nadwaga lub otyłość, nadciśnienie tętnicze, wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy typu 2 (u rodziców, rodzeństwa i dziadków), wiek ciężarnej powyżej 35 lat, przebycie GDM w poprzednich ciążach, wielorództwo, urodzenie dzieci o masie ciała powyżej 4000 g lub z wadą rozwojową czy wcześniejsze niepowodzenia położnicze.
Jeśli rozpoznano u Ciebie cukrzycę ciążową zastanawiasz się na pewno, czy to możliwe i czy nie powtórzyć badań, skoro nie zaobserwowałaś u siebie żadnych niepokojących objawów. Niestety, u większości pacjentek cukrzyca ciążowa rozwija się bezobjawowo, dlatego tak istotne jest wykonywanie badań laboratoryjnych w trakcie ciąży, w tym krzywej cukrowej. Szybkie rozpoznanie GDM i wdrożenie odpowiedniej terapii umożliwiają bowiem urodzenie zdrowego dziecka. Pierwsze badanie przesiewowe w kierunku GDM zaleca się już w chwili potwierdzenia ciąży (zwykle jest to pierwsza wizyta u ginekologa). Polega ono na pojedynczym oznaczeniu glukozy w surowicy krwi na czczo. Jeśli wynik jest prawidłowy (a za taki uznaje się wartość < 92 mg/dl), kolejne badania przeprowadza się już między 24. a 28. Tygodniem ciąży (ryc. 1). Jest to w tym przypadku test tolerancji glukozy (OGTT) polegający na wypiciu 75 g glukozy rozpuszczonej w 200-300 ml wody i oznaczeniu glukozy na czczo (przed wypiciem roztworu), po godzinie i po 2 godzinach od wypicia roztworu. Niezwykle istotne są również warunki, w jakich przeprowadzono test. Jeśli jesteś jeszcze przed badaniem, zwróć na nie uwagę, by niepotrzebnie nie musieć powtarzać testu.
Rozpoznanie cukrzycy ciążowej na podstawie OGTT czas pomiaru stężenie glukozy
na czczo 92-125 mg/dl (5,1-6,9 mmol/l)
w 60 min. ≥ 180 mg/dl (10 mmol/l)
w 120 min. 153-199 mg/dl (8,5-11 mmol/l)
Jeśli należysz do tzw. grupy ryzyka rozwoju GDM (stwierdzono u Ciebie co najmniej jeden z wymienionych wcześniej czynników ryzyka), test tolerancji glukozy powinien być wykonany już na początku ciąży, a gdy jego wynik będzie prawidłowy, badanie należy powtórzyć między 24. a 28. tygodniem ciąży.
Jak wspomniano wcześniej, cukrzyca ciążowa to nieprawidłowy metabolizm glukozy w organizmie, skutkujący podwyższonym stężeniem cukru we krwi. W warunkach prawidłowych cukier w naszym organizmie zamieniany jest na energię, a pomaga mu w tym insulina – hormon wydzielany przez trzustkę. W przypadku cukrzycy (niezależnie od jej rodzaju) mamy do czynienia albo z niedostatecznym wydzielaniem insuliny, albo z nieprawidłowym jej działaniem.
W organizmie przyszłej mamy zachodzi ogromna ilość przemian i zwiększa się stężenie wielu hormonów (produkowanych przez matkę, łożysko i rosnący płód), których zadaniem jest utrzymanie ciąży i szczęśliwe jej zakończenie. Niestety niektóre z wydzielanych w tym czasie hormonów „przeszkadzają” w prawidłowym funkcjonowaniu insuliny i rozwija się tzw. oporność na insulinę (cukier w naszym organizmie nie zostaje zamieniony na energię mimo dostatecznej ilości insuliny we krwi, a nasze narządy i tkanki pozostają „głodne”). W większości przypadków, aby temu zapobiec, trzustka ciężarnej jest w stanie wyprodukować na potrzeby ciąży, bardzo duże ilości insuliny (nawet 2,5-krotnie więcej w porównaniu do okresu sprzed ciąży). W sytuacji gdy nie zostaje wydzielona wystarczająca ilość insuliny, pojawia się cukrzyca ciążowa.
Aspekty techniczne wykonania testu tolerancji glukozy:
