Czym jest indeks glikemiczny IG i na czym polega dieta glikemiczna?
Indeks glikemiczny IG szereguje żywność wg bardzo ważnej cechy tzn. jak szybko po ich spożyciu wzrasta stężenie cukru-glukozy we krwi
Indeks glikemiczny dotyczy przede wszystkim produktów spożywczych zawierających węglowodany tzw. proste i/lub złożone. Są to związki organiczne, których udział w dziennej racji pokarmowej żywieniu chorego na cukrzycę powinien być największy (zgodnie z obowiązująca Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej).
Nauka o żywieniu to gałąź wiedzy o związkach pomiędzy pożywieniem a sposobem żywienia się, zdrowiem i życiem
prof. Aleksander Szczygieł
Indeks glikemiczny dla żywności zawierającej przede wszystkim lub w przeważającej ilości węglowodany w swoim składzie.
Umownie podzielono żywność na trzy grupy;
– żywność o niskim indeksie – poniżej 55
– żywność o średnim indeksie glikemicznym: 55-70
– żywność o wysokim indeksie glikemicznym: powyżej 70
w zależności od szybkości wchłaniania i przemiany w glukozę przez organizm człowieka
Tempo wzrostu glukozy we krwi po spożyciu danego produktu zostało porównane do tempa wzrostu po spożyciu czystej glukozy, dla której indeks przyjmuje się, że jest równy 100.
Glukoza to paliwo energetyczne, które tylko w tej postaci może być wykorzystane przez organizm człowieka.
Znajomość tego wskaźnika jest pomocne dla chorych na cukrzycę, umożliwia kontrolę nad produktami spożywczymi pobieranymi do komponowania posiłków bądź spożywania ich osobno.
Indeks glikemiczny to nie wystarczające źródło informacji o produktach spożywczych. Podstawowym źródłem informacji o wartości odżywczej i składzie pozostają ‘Tablice składu i wartości odżywczej’ dostępne na rynku wydawniczym opracowane przez Instytut Żywności i Żywienia. Indeks glikemiczny należy traktować jako uzupełnienie informacji o żywności.
Wpływ na niekorzystne podwyższenie indeksu glikemicznego ma:
– obróbka termiczna np.: gotowanie w wodzie jest mniej korzystne niż gotowanie na parze
– czas obróbki termicznej – im dłużej, tym IG jest wyższy
– rozdrabnianie np.: przecieranie, miksowanie, blendowanie mniej korzystne
– skład i ilość węglowodanów w produkcie, na który nie mamy czasem wpływu
— dojrzewanie owoców — bardzo dojrzałe banany mają wyższy indeks glikemiczny niż zielone banany
– brak lub mała zawartość błonnika pokarmowego – frakcji rozpuszczalnej i skrobi opornej
– temperatura np.: porcja gorącego ryżu w zupie mniej korzystniejsza metabolicznie niż ten sam ryż spożywany na zimno np.: w sałatce z ryżu, warzyw i wędlin
– spożywanie świeżych surowych produktów np.: warzyw i owoców
– inne związki organiczne, białko i tłuszcze (łączenie ich z węglowodanami)
– produkty o wysokiej zawartości błonnika rozpuszczalnego np.: płatki owsiane dodawane do różnego rodzaju potraw, wypieków,
– wybór produktów nieprzetworzonych, jak najmniej oczyszczonych przemysłowo i w warunkach domowych
– obecność ziaren słonecznika, sezamu, lnu, pestek dyni
W żywieniu człowieka należy świadomie dobierać produkty i surowce spożywcze do produkcji żywności, posiłków. Czasem należy sięgnąć po produkt o wysokim indeksie glikemicznym ze względu na wysoką wartość odżywczą. Łączenie ich z produktami o niskim indeksie glikemicznym oraz białkiem i błonnikiem pozwoli na otrzymanie nie tylko dla chorego na cukrzyce, ale także zdrowej osoby prawidłowo skomponowanego pokarmu.
– poprawa wyrównania metabolicznego
– niska odpowiedź glikemiczna
– obniżenie zapotrzebowania na insulinę
– poprawa wyrównania poziomu glikemii i lipidów
– sytość i niepojadanie między posiłkami
– hamowanie łaknienia
– chroni przed chorobami; otyłością, rakiem jelita grubego, cukrzycą ludzi zdrowych
Źródła:
1. H . Rudnicka i H. Ciborowska: „Dietetyka zdrowego i chorego człowieka”
2. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu „Skrobia oporna”
3. www.sterefadiabetyka.pl https://strefadiabetyka.pl/jakie-produkty-obnizaja-poziom-cukru-we-krwi/
