Korzyści regularnego wysiłku fizycznego w cukrzycy
Korzyści regularnego wysiłku fizycznego w cukrzycy
Zdrowa, zbilansowana dieta jest ważnym elementem walki o szczupłą sylwetkę. Aby była skuteczna, należy połączyć ją z odpowiednim wysiłkiem fizycznym. Ruch, co niezwykle ważne w przypadku diabetyka, wpływa korzystnie na profil lipidowy, przyczyniając się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu oraz zwiększenia stężenia „dobrego”.
- Regularna aktywność fizyczna pomaga w utrzymaniu stałego stężenia glukozy we krwi.
- Zmniejsza również insulinooporność tkanek sprawiając, że komórki organizmu stają się bardziej podatne na działanie insuliny.
- Regularne uprawianie sportu przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, wpływając jednocześnie na redukcję późnych powikłań naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu.
- Zwiększenie aktywności fizycznej umożliwia zmniejszenie dawek stosowanych leków doustnych.
- Pozwala opóźnić lub zapobiec rozwojowi groźnych powikłań cukrzycy, zwiększa także odporność organizmu na zakażenia.
- Sport wpływa na poprawę ogólnego samopoczucia fizycznego i psychicznego.
Sport jako element leczenia w cukrzycy typu 2.
Cukrzyca typu 2 współistnieje często z nadwagą lub otyłością. Ważnym elementem leczenia jest zmniejszenie zawartości tkanki tłuszczowej oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała. Gdy stężenie glukozy nie jest na tyle wysokie, że konieczna jest farmakoterapia lub podawanie insuliny, wprowadza się leczenie niefarmakologiczne. Polega ono na przestrzeganiu diety w połączeniu z aktywnością fizyczną. Wysiłek fizyczny zalecany jest także w zaawansowanej cukrzycy typu 2 u pacjentów przyjmujących leki obniżające poziom glukozy.
Najlepszy wysiłek dla cukrzyka
Najbardziej wskazane ćwiczenia w przypadku osób chorujących na cukrzycę, to te o umiarkowanej intensywności, oparte na modelu tlenowym, czyli tzw. ćwiczenia aerobowe/cardio. To „rytmiczne, powtarzalne i ciągłe ruchy tej samej dużej grupy mięśni przez co najmniej 10 minut.”[1] W skrócie to rodzaj wysiłku, w którym praca mięśni powoduje ruch. Następuje wówczas spalanie glukozy z udziałem tlenu, a w efekcie obniżenie stężenia glukozy we krwi. Przez kilka, a nawet kilkanaście godzin po zakończeniu treningu utrzymuje się także zwiększona wrażliwość na insulinę. Sport szczególnie zalecany u osób chorujących na cukrzycę typu 2 to „nordic walking”. Może być uprawiany niezależnie od wieku, także przy współwystępowaniu nadwagi lub otyłości. Wskazaną aktywnością jest także spacer, szybki marsz, umiarkowany bieg, rekreacyjna jazda na rowerze, pływanie, aerobic wodny, gra w siatkówkę lub koszykówkę, czy taniec. Zalecana częstotliwość ćwiczeń to 5 razy w tygodniu, najlepiej jednak, aby aktywność fizyczna miała miejsce każdego dnia. Intensywność wysiłku powinna być dobrana tak, aby unikać zadyszki. Niewskazane są treningi interwałowe typu „tabata”, czyli o wysokiej intensywności. Należy oczywiście pamiętać, że wybór odpowiedniej formy aktywności w dużej mierze zależy od ogólnego stanu zdrowia oraz typu cukrzycy i powinien zostać skonsultowany z lekarzem.
Wysiłek beztlenowy, czyli oporowy, powoduje wzrost glikemii w organizmie oraz większe stężenie glukozy po zakończonym wysiłku. Ćwiczenia anaerobowe, statyczne - krótkotrwałe ćwiczenia o dużej intensywności (np. podnoszenie ciężarów) mogą być więc uprawiane wyłącznie przez osoby z dobrze wyrównaną cukrzycą oraz po potwierdzeniu braku przeciwskazań do ich uprawiania przez lekarza.
Intensywność treningu powinna zostać dobrana indywidualnie do aktualnego stanu zdrowia pacjenta, na podstawie pełnego obrazu klinicznego oraz dotychczasowej wydolności i aktywności. Ćwiczenia powinny być dostosowane do upodobań chorego tak, aby sprawiały przyjemność i zachęcały do regularnego wysiłku.
Dobór odpowiednich ćwiczeń przy powikłaniach cukrzycy
Diabetycy cierpiący z powodu późnych powikłań cukrzycy powinni unikać pewnych rodzajów aktywności. Gdy dochodzi do zaburzenia czucia w stopach nie powinno się biegać, aby uniknąć uszkodzeń, które mogą nie zostać zauważone w porę. Ćwiczenia z natężaniem mięśni, podskokami, w skłonie i wymagające wstrzymywania oddechu nie są wskazane u osób z retinopatią cukrzycową.
[1] Prof. Dr hab. Med. Józef Drzewoski, Podręczny leksykon diabetologiczny, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2010, str. 223.
Piśmiennictwo:
- Zespół Diabetologia Praktyczna, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. „Diabetologia Praktyczna”
- Dr hab. Med. Józef Drzewoski, Podręczny leksykon diabetologiczny, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2010
- Magdalena Zegan, Ewa Michota-Katulska, Małgorzata Lewandowska, Iwona Boniecka, Rola podejmowanej aktywności fizycznej w profilaktyce oraz wspomaganiu leczenia otyłości oraz cukrzycy typu 2, Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Medycyna Rodzinna 4/2017, s. 273-278
- E- book :Wysiłek fizyczny w cukrzycy typu 2: https://strefadiabetyka.pl/12932-2/
Odporność w cukrzycy
Odporność w cukrzycy
Cukrzycy towarzyszy spadek odporności, czyli zaburzenie mechanizmów obronnych organizmu. Nieprawidłowy metabolizm glukozy wiąże się z zaburzeniami funkcji leukocytów, czyli białych krwinek odpowiedzialnych za ochronę przed infekcją. Jako podstawowy element układu odpornościowego odpowiadają one za fagocytozę, czyli proces pochłaniania patogenów przez komórki zwane fagocytami. Aby przebiegła ona prawidłowo, niezbędna jest energia pozyskiwana z glikolizy. Niedobór insuliny występujący u cukrzyków wpływa na upośledzenie glikolizy, a w konsekwencji na przebieg fagocytozy. Fagocyty mają w związku z tym obniżoną zdolność neutralizowania działania wirusów, grzybów i bakterii, przez co dochodzi do częstszych i intensywniejszych zakażeń. Pogorszone gojenie się ran wpływa na utrudnienie procesów obronnych organizmu. Cukrzycy powinni więc ze szczególną czujnością dbać o swoje zdrowie.
W związku z upośledzeniem odporności w cukrzycy bardzo istotna jest regularna kontrola glikemii, zwłaszcza w przypadku infekcji. Ważne jest jak najszybsze rozpoznanie jej źródła oraz wprowadzenie odpowiedniego leczenia. W przypadku diabetyków gorączka utrudnia kontrolę glikemii, nie wolno więc bagatelizować żadnych objawów przeziębienia i grypy. Organizm podczas walki z bakteriami lub wirusami staje się mniej wrażliwy na insulinę, rośnie więc stężenie glukozy we krwi. Do lekarza należy udać się już przy pierwszych objawach infekcji. W przypadku choroby niezbędna może okazać się hospitalizacja oraz wyrównanie cukrzycy w warunkach szpitalnych.
Czy wiesz, jak wspomóc swój organizm w walce z infekcjami i stanami zapalnymi?
- zrezygnuj z nikotyny oraz alkoholu - toksyny dostarczane przez te używki do organizmu zaburzają procesy syntezy układu odpornościowego
- ruszaj się – regularna aktywność fizyczna wzmacnia odporność organizmu. Pamiętaj, że ćwiczyć można w domu
- zdrowo się odżywiaj – unikaj przetworzonej żywności, cukru, dbaj o zbilansowaną dietę
- myj często ręce, aby pozbywać się niebezpiecznych bakterii, unikaj jednak stosowania środków dezynfekujących – osoby chorujące na cukrzycę miewają uszkodzoną skórę
- pij dużo wody, unikaj słodzonych napojów oraz kawy
- stres ma bardzo negatywny wpływ na układ odpornościowy – zadbaj o regularne przerwy na odpoczynek oraz wystarczającą ilość snu
Źródła:
- Zespół Diabetologia Praktyczna, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. „Diabetologia Praktyczna”, tom 5, nr 1
- https://diabetes-education.net/odpornosc-i-cukrzyca-jak-pomoc-cialu/
- https://portal.abczdrowie.pl/cukrzyca-a-stan-ludzkiej-odpornosci
- http://diabetologiaonline.pl/diabetyk_cukrzyca2,info,416,0.html
- https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,choroby-powodujace-spadek-odpornosci,galeria,1721251.html
- https://www.zdrowiewpraktyce.pl/zyj-lepiej-z-cukrzyca/uposledzenie-odpornosci-przeciwinfekcyjnej-i-zwiekszenie-ryzyka-zachorowania-na-infekcje-w-cukrzycy-2584.html
- https://strefadiabetyka.pl/odpornosc-w-cukrzycy/
Jakie owoce powinno się jeść w ciąży?
Jakie owoce jeść w ciąży? To pytanie zadaje sobie pewnie niejedna kobieta.
Spis treści:
Owoce, podobnie jak warzywa, są źródłem wielu cennych witamin i minerałów, na które podczas ciąży wzrasta zapotrzebowanie nawet o połowę, dlatego nie powinno ich zabraknąć w codziennej diecie przyszłej mamy. Oto lista owoców, które szczególnie służą zdrowiu kobiety w ciąży oraz prawidłowemu rozwoju jej dziecka:
Jabłko.
Ten polski owoc jest smaczny, tani i dostępny przez cały rok, a przy okazji ma wiele prozdrowotnych zalet. Jabłka zawierają witaminę C niezbędną do wchłaniania się żelaza oraz witaminy z grupy B wpływające na pracę układu nerwowego oraz wygląd skóry. Największą zaletą jabłek są jednak zawarte w nich pektyny, które pomagają organizmowi w pozbywaniu się toksyn i regulują pracę jelit, zapobiegając zaparciom. Najlepiej jeść jabłka surowe i ze skórką.
Banan.
Jako sycące i kaloryczne owoce banany można traktować jako jeden z uzupełniających posiłków w ciągu dnia. Owoce te to prawdziwa skarbnica witamin i minerałów potrzebnych kobietom w ciąży. Można w nich znaleźć m.in. kwas foliowy (zapobiega wadom cewy nerwowej płodu), witaminę B6 i magnez (wspierają pracę układu nerwowego) oraz potas (przeciwdziała skurczom).
Cytrusy.
Pomarańcze, cytryny, grejpfruty i mandarynki smakują szczególnie w zimie i właśnie wtedy warto je jeść ze względu na dużą zawartość witaminy C, wspierającą układ odpornościowy. Witamina C wpływa również na urodę – jako silny przeciwutleniacz opóźnia procesy starzenia, a także bierze udział w stymulacji produkcji kolagenu, odpowiedzialnego za elastyczność skóry. Dla kobiet w ciąży jedzenie owoców i warzyw zawierających witaminę C pomaga zminimalizować rozstępy. Dla lepszych efektów warto w tym celu stosować dodatkowo specjalistyczne preparaty (np. krem przeciw rozstępom mama’s).
Kiwi.
Jeden owoc kiwi pokrywa dzienne zapotrzebowanie organizmu na witaminę C, dlatego nie powinno go zabraknąć w diecie kobiety w ciąży. Ponadto w kiwi znajduje się kwas foliowy i witamina E, a także sporo pektyn wpływających na pracę jelit.
Maliny.
Owoce te są doskonałym źródłem witaminy C oraz cynku, a dodatkowo dzięki zawartości kwasu salicylowego są skutecznym i naturalnym środkiem na przeziębienie. Przyszła mama powinna szczególnie w okresie jesienno- zimowym pić domowy sok z malin, który pomoże jej walczyć z przeziębieniem i skutecznie zastąpić zakazane w ciąży popularne leki z apteki.
Żurawina.
W trakcie ciąży warto ją systematycznie jeść np. w postaci suszonych owoców. Mają one sporo witamin, ale najcenniejsze jest ich działanie chroniące układ moczowy przed bakteriami. Ponadto żurawina wzmacnia ogólną odporność organizmu na infekcje.
Figi.
Jada się je najczęściej w postaci suszonej, choć w polskich sklepach znaleźć można już także owoce świeże. Kobiety w ciąży powinny je polubić ze względu na bardzo wysoką zawartość wapnia i fosforu, a także żelaza, magnezu i potasu. Ponadto suszone figi, podobnie jak inne suszone owoce, doskonale zapobiegają zaparciom.
W trakcie ciąży warto sięgać także po inne owoce, a przede wszystkim po owoce sezonowe, ponieważ mają one w sobie najwięcej cennych witamin i minerałów. Dobrze jest również, gdy traktuje się je jako substytut słodyczy.
Masz uwagi?
zgłoś incydent medyczny