Jakich potraw unikać podczas ciąży?
Czego nie jeść w ciąży? Jakich produktów i potraw unikać podczas ciąży?
Prawidłowa dieta kobiet w ciąży powinna być dietą zbilansowaną, czyli dostarczającą wszystkich niezbędnych wartości odżywczych dla organizmu. Zasady tej diety nie różnią się od zasad dotyczących wszystkich innych dorosłych i zdrowych ludzi poza kilkoma wyjątkami. Istnieje bowiem grupa produktów i potraw, które nie są wskazane dla kobiet oczekujących dziecka. Dowiedz się jakich produktów unikać w ciąży i jakie potrawy ograniczyć.
Wątróbka
Choć wątróbka uznawana jest za doskonałe źródło żelaza, niestety zawiera także duże ilości retinolu, czyli witaminy A. Witamina ta w nadmiarze (ponad 3000 mcg dziennie) może wywołać wady rozwojowe płodu, a w skrajnych przypadkach nawet poronienie. Ponieważ w 100 g wątróbki jest aż 22000 mcg retinolu, najlepiej zrezygnować całkowicie ze spożywania jej pod każdą postacią (także w formie pasztetów).
Surowe mięso i ryby
Wielbicielki tatara, krwistych steków, śledzi i sushi powinny o tych przysmakach zapomnieć podczas ciąży, ponieważ ich spożywanie grozi zatruciem pokarmowym. W surowym mięsie i rybach mogą kryć się takie bakterie jak Salmonella, Escherichia coli, Listeria czy pasożyt Toxoplasma gondii. Jeśli przedostaną się one do płodu, mogą wywołać poważne zaburzenia rozwojowe, przedwczesny poród, a nawet śmierć dziecka.
Surowe lub niedogotowane jajka
Powód jest ten sam co w przypadku surowego mięsa i ryb – w surowych lub niedogotowanych jajkach może kryć się salmonella. Unikać należy także dań robionych na bazie surowych jajek, a więc kremów i deserów takich jak kogel- mogel czy tiramisu, a także domowego majonezu.
Sery pleśniowe i produkty z niepasteryzowanego mleka
W serach typu camembert czy brie może występować bakteria Listerii, dlatego podczas ciąży lepiej zrezygnować z jedzenia tego typu produktów.
Produkty zawierające izomery trans nienasyconych kwasów tłuszczowych
Izomery trans nienasyconych kwasów tłuszczowych wpływają na wzrost „złego cholesterolu” LDL, który może sprzyjać powstaniu cukrzycy i dodatkowo zaburzyć prawidłowy rozwój płodu. Niestety izomery znajdują się w bardzo lubianych produktach, czyli chipsach, krakersach, w większości ciastek ze sklepu, a także w ciastach, w których użyto twardej margaryny.
Nadmiar ryb morskich
Szczególnie chodzi tutaj o tuńczyka, który zawiera rtęć, mogącą wpłynąć na nieprawidłowy rozwój płodu.
Niemyte owoce i warzywa
Nawet produkty z własnego ogródka kobieta w ciąży powinna dokładnie umyć przed zjedzeniem, ponieważ w przeciwnym wypadku narażona jest na zarażenie się pasożytem Toxoplazmoza gondii. Szczególnie należy uważać na zieloną sałatę, szpinak i wszystkie inne owoce i warzywa mające bezpośredni kontakt z glebą.
Zakazane napoje w ciąży
Pierwsze miejsce na czarnej liście takich napojów zajmuje alkohol. Od pierwszego dnia ciąży kobieta powinna z niego całkowicie zrezygnować, aby zapobiec poważnym uszkodzeniom układu nerwowego płodu oraz powstaniem u niego tzw. płodowego zespołu alkoholowego (FAS). Ograniczyć należy napoje z kofeiną, czyli herbatę i kawę, ponieważ picie ich w nadmiarze wypłukuje cenne minerały (np. magnez). Uważać trzeba także na zioła i herbatki z mieszanki ziół, ponieważ niektóre z nich szczególnie pite bez umiaru mogą nawet wywołać poronienie!
Podstawowe zasady żywienia u osób chorujących na cukrzycę i z powikłaniami zespołu stopy cukrzycowej
CO MOŻNA JEŚĆ PRZY CUKRZYCY? PODSTAWOWE ZASADY ŻYWIENIA:
- Dzienne zapotrzebowanie energetyczne ustalone indywidualnie.
- Prawidłowy podział kalorii na poszczególne posiłki.
- Regularne spożywanie 4/5 posiłków w ciągu dnia, co ok. 3 godziny.
- Nie należy podjadać między posiłkami. Nie łączyć dwóch posiłków w jeden.
- Należy dbać o odpowiednią podaż węglowodanów, tłuszczy, białek, błonnika, witamin i mikroelementów.
- Warzywa najlepiej spożywać do każdego posiłku.
- Owoce spożywać w postaci nieprzetworzonej, przed godzina 16.00 i w trakcie posiłku.
- Produkty zbożowe powinny być pełnoziarniste (jeżeli nie ma innych wskazań).
- Codziennie należy spożywać nabiał, najlepiej w postaci jogurtu, kefiru, maślanki, twarogu.
- Tłuszcze zwierzęce powinno się zastępować tłuszczami roślinnymi, jednocześnie pamiętając o ograniczeniu ilościowym.
- Spożycie mięsa należy ograniczyć, zastępując je rybami, jajami lub nasionami roślin strączkowych.
- Należy unikać słodyczy i cukrów dodanych, napojów gazowanych i soków.
- Sól należy ograniczyć w znacznym stopniu, potrawy można doprawiać ziołami.
- Należy dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (ok. 2 litrów płynów dziennie).
- Alkohol, papierosy i inne używki należy odstawić.
- Indywidualnie dostosowana aktywność fizyczna powinna odbywać się minimum 150 minut tygodniowo.
- Węglowodany złożone powinny stanowić główne źródło energii wszystkich osób chorujących na cukrzycę.
- Spożywać należy węglowodany złożone, o niskim indeksie glikemicznym, które nie powodują nagłego wzrostu stężenia glukozy we krwi, pozwalając utrzymać glikemię na właściwym poziomie, zapobiegając występowaniu hipoglikemii i hiperglikemii.
- Węglowodany proste, wywołujące znaczne wahania glikemii, należy ograniczyć do minimum, gdyż mogą z czasem powodować wystąpienie przewlekłych powikłań cukrzycy (w tym zespół stopy cukrzycowej).
BIAŁKA
- Niedobór białka w diecie może prowadzić do znacznego obniżenia odporności oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia powikłań cukrzycy.
- Pełnią w organizmie wiele ważnych funkcji (służą do budowy i regeneracji tkanek, są podstawowym składnikiem krwi, licznych enzymów, pełnią rolę nośnika niektórych witamin i składników mineralnych, biorą udział w regulacji ciśnienia krwi i procesów odpornościowych).
- Należy dostarczać organizmowi zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, najlepiej w stosunku 1:1.
TŁUSZCZE
- Obok węglowodanów, powinny być głównym źródłem energii.
- Korzystne dla zdrowia właściwości mają kwasy tłuszczowe wielonienasycone (PUFA), które wpływają na obniżenie stężenia LDL – cholesterolu we krwi, zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu krążenia oraz zapewniają właściwy stan skóry, co ma znaczenie w zapobieganiu i leczeniu zespołu stopy cukrzycowej.
- Tłuszcze nasycone powinny być znacznie ograniczone, ponieważ zwiększają stężenie cholesterolu frakcji LDL we krwi, co może prowadzić m.in. do miażdżycy oraz zawału mięśnia sercowego.
WITAMINY Z GRUPY B:
- B1 – Benfotiamina to rozpuszczalna w tłuszczach forma witaminy B1 (tiaminy). Łatwiej przenika do struktur nerwowych (zapewniając sprawność funkcjonowania komórek nerwowych) oraz uszkodzonych w przebiegu cukrzycy naczyń i narządów. Blokuje procesy glikacji, poprzez które podwyższone stężenia glukozy powodują uszkodzenie tkanek i narządów. Szczególnie zalecana jest w leczeniu i profilaktyce neuropatii cukrzycowej. Przynosi ulgę w uporczywych dolegliwościach oraz poprawia komfort życia pacjentów. Zapobiega powstawaniu zespołu stopy cukrzycowej.
- B1, B2, B7, – Wpływają na metabolizm komórkowy i pełnią rolę m.in. kofaktorów enzymów. Biorą udział w przemianie węglowodanów, białek (wit. B1 i B2) i tłuszczów (biotyna – wit. B7). Umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie wszystkich komórek, w szczególności układu nerwowego i mózgu.
- B12 – Witamina B12 - zapobiega chorobom układu krążenia. Niedobór przyczynia się m.in. do rozwoju niedokrwistości, schorzeń układu nerwowego oraz do postępującego osłabienia i zmęczenia.
Produkty zawierające WITAMINY Z GRUPY B:
- Mleko, produkty mleczne, jaja
- Mięso, przetwory mięsne, ryby
- Nasiona roślin strączkowych
- Drożdże
- Orzechy włoskie
- Siemię lniane
- Oleje roślinne
KWAS (ALA) ALFA-LIPONOWY
- Wiąże toksyczne związki metali i usprawnia ich usuwanie z organizmu. Bierze udział w regeneracji utlenionych białek, uszkodzonych lipidów i kwasów DNA. Stosuje się go w zapobieganiu oraz leczeniu zaburzeń czucia w polineuropatii cukrzycowej.
- Zwiększa insulinowrażliwość. Pozytywnie oddziałuje na metabolizm w komórkach nerwowych. Jest silnym antyoksydantem – neutralizuje wolne rodniki.
- Korzystnie wpływa na gospodarkę węglowodanową i lipidową. Obniża stężenie szkodliwych triacylogliceroli w komórkach beta trzustki.
- Związek należący do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Działa podobnie jak witaminy. Wpływa na wiele procesów metabolicznych zachodzących w ustroju. Usprawnia pracę układu krążenia i mięśni.
Produkty zawierające KWAS (ALA) ALFA LIPONOWY:
- Marchew, dynia, brzoskwinia, morela
- Kiwi, papryka czerwona, natka pietruszki, brokuły
- Migdały, orzechy laskowe, nasiona dyni i słonecznika, olej słonecznikowy, olej rzepakowy
BEZPŁATNA DIETA DO POBRANIA
Dieta ubogosodowa – ogranicz sód w posiłkach.
Dieta niskosodowa stanowi jedną z podstaw w walce z problemami związanymi z nadciśnieniem tęniczym
Sód poprzez wiązanie wody ma właściwości hypertensyjne. Nadmiar sodu w organizmie prowadzi do zatrzymywania wody, wzrostu objętości krwi krążącej i powstania nadciśnienia. Dlatego nadciśnieniowcom zalecana jest dieta niskosodowa i ograniczenie ilości spożywanej soli do 3-6g/dobę. Głównym pokarmowym źródłem sodu jest sól kuchenna (NaCl). Przeciętnie stosujemy dziennie, aż do 20 g sodu. w drugiej kolejności po soli kuchennej, za dostarczanie sodu w diecie odpowiadają produkty naturalnie bogate w ten pierwiastek oraz wzbogacane w niego podczas obróbki technicznej i konserwacji.
Zalecenia w diecie niskosodowej.
- Nie solić potraw przed spróbowaniem. Najlepiej jest nie solić potraw jeszcze w trakcie gotowania, a dopiero ewentualnie dosalać w razie potrzeby przed jedzeniem.
- Należy koniecznie zrezygnować ze stosowania soli kuchennej. Z powodzeniem można ją zastąpić świeżymi lub suszonymi ziołami, np.: bazylią, tymiankiem, estragonem, koperkiem, zieloną pietruszką, majerankiem. Niektóre, z tych warzyw jak np. czosnek, także mogą spełniać rolę przypraw, a jednocześnie posiadają właściwości obniżające ciśnienie krwi.
- Powinniśmy unikać produktów wysoko przetworzonych, takich jak gotowe potrawy, sosy, zupy w proszku, które ze względu na wysoki stopień obróbki i ilość konserwantów zostały wzbogacone w dodatkową ilość soli.
- Należy unikać pokarmów zawierających dużo sodu: śledzi, wysoko przetworzonych wędlin i konserw mięsnych, serów żółtych, topionych i typu Feta, wędzonego mięsa i ryb, produktów marynowanych i konserwowych, fast food'ów, słonego pieczywa, chipsów, krakersów, słonych przekąsek typu paluszków.
- Starszym osobom może być bardzo ciężko zrezygnować z całożyciowego przyzwyczajenia. w aptekach mogą znaleźć substytut soli kuchennej w postaci soli sodowo-potasowej. Nie jest to jednak produkt dla każdego. Potas w nadmiarze jest szkodliwy, szczególnie dla pacjentów z chorobami towarzyszącymi, takimi jak: cukrzyca, czy choroby nerek.
- Bardzo ważne jest wczesne, profilaktyczne odzwyczajanie od soli już małych dzieci. Wiele ogólnoświatowych badań potwierdziło, że nasze powszechne używanie soli jest kwestią przyzwyczajenia, a nie wyboru opartego na smaku. Dzieci, które nie znają smaku solonych potraw, są tak samo zadowolone ze smaku potraw niesolonych. Zwyczaju solenia uczą się jednak od rodziców.
Pobierz przepisy zawierające produkty i zalecenia przy diecie niskosodowej.
Kliknij aby pobrać Zimową dietę na nadciśnienie
Kliknij aby pobrać Wiosenną dietę na nadciśnienie
Kliknij aby pobrać Letnią dietę na nadciśnienie
Kliknij aby pobrać Jesienną dietę na nadciśnienie
PRODUKTY | PRODUKTY ZALECANE | PRODUKTY ZALECANE W UMIARKOWANYCH ILOŚCIACH |
PRODUKTY PRZECIWWSKAZANE |
PRODUKTY ZBOŻOWE |
Pieczywo pszenne o niskiej zawartości sodu, czerstwe. Mąka pszenna, drobne kasze: manna, kukurydziana, krakowska, jęczmienna łamana, gryczana łamana, ryż, płatki owsiane. |
Inne pieczywo o niskiej zawartości sodu. Mąka krupczatka, mąka sojowa, drobne makarony oraz pozostałe kasze przecierane. |
Rogaliki francuskie (croissant). Pieczywo mocno solone, pieczywo cukiernicze z dodatkiem proszku do pieczenia. Grube nieprzecierane kasze, grube makarony, płatki kukurydziane, większe ilości produktów z mąki razowej. |
NABIAŁ | Mleko chude, sery chude np. chudy twaróg, jogurt chudy, kefir chudy, białka jaj |
Serki twarogowe półtłuste. | Sery żółte i topione, tłuste twarogi, mleko skondensowane |
ZUPY | Zupy warzywne. Chude wywary mięsne. |
Zupy zagęszczone. Zupy zaprawiane śmietaną. |
|
RYBY | Ryby chude: dorsz, kergulena, płastuga, morszczuk, mintaj. |
Ryby smażone na właściwym oleju. |
Tłuste ryby wędzone i z konserwy np. makrela (dopuszcza sią małe ilości) |
MIĘSO | Indyki, kurczaki, cielęcina. króliki, dziczyzna, chuda wołowina. Do kanapek chude gotowane lub pieczone mięso (cielęcina, wołowina, indyk), galaretka z kurcząt. |
Jagnięcina, chuda wieprzowina (polędwica, schab). |
Mięso z widocznym tłuszczem, kaczki, gęsi, kiełbasy, salami, pasztety mięsne i inne. |
TŁUSZCZE | Oleje zawierające kwasy wielonienasycone np. słonecznikowy, kukurydziany, sojowy. Oleje zawierające kwasy jednonienasycone np. rzepakowy i oliwa z oliwek. Margaryny miękkie z tych olejów. Margaryny o zmniejszonej zawartości tłuszczu. |
Masło. Smalec. Słonina. Łój. Tłuszcz spod pieczeni. Margaryny twarde. Olej palmowy. |
|
OWOCE, WARZYWA |
Warzywa świeże i mrożone (poza wymienionymi obok). Owoce świeże i suszone. Owoce konserwowane (niesłodzone). |
Przy dobrej tolerancji: brokuły, bakłażany, cukinia, kabaczek, kala |
Warzywa kiszone, solone i konserwowane. Potrawy warzywne odgrzewane, smażone lub pieczone z tłuszczem. Słodkie przetwory owocowe. |
SŁODYCZE | Miód, cukier, niskosłodzone dżemy ( w ograniczonych ilościach). |
Czekolada, czekoladki, chałwa, ciasta i ciasteczka przemysłowo wytwarzane z dodatkiem proszku do pieczenia. |
|
NAPOJE | Herbatki ziołowe, owocowe, soki warzywne, woda mineralna niegazowana niskosodowa (do 100mg sodu na litr), kawa zbożowa, słaba herbata, słaba kawa naturalna. |
Mocna kawa, mocna herbata, mocne kakao, napoje alkoholowe, Napoje gazowane. |
|
PRZYPRAWY | Przyprawy łagodne w smaku: wanilia, cynamon, szafran, goździki, sok z cytryny, nasiona kminku, czarnuszki, liście pietruszki, selera, lubczyku, estragonu, szałwii, majeranku, lebiodki. |
Niewielkie ilości cebuli, ziela angielskiego, liści laurowych, czosnku. |
Sól, pieprz naturalny, ocet , musztarda, keczup, gorczyca, ostra papryka, magii, kostki rosołowe, sos sojowy, zupy w proszku, wszystkie marynaty. |
Masz uwagi?
zgłoś incydent medyczny