Wysoki poziom cukru we krwi to niebezpieczne zjawisko, nazywane stanem przedcukrzycowym i może prowadzić do rozwoju cukrzycy. Osoby z już zdiagnozowaną cukrzycę, mimo przyjmowania leków, także miewają problem z wyrównaniem poziomu glukozy. Ogromny wpływ na taki stan rzeczy ma dzisiejszy tryb życia: nieprawidłowa dieta oraz niska aktywność fizyczna. Żywienie odgrywa tu ogromną rolę, ponieważ nasz poziom glukozy we krwi jest uzależniony od rodzaju, ilości oraz jakości produktów, które spożywamy na co dzień.
Glukoza jest cukrem prostym i stanowi podstawowe źródło energii w organizmie człowieka. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania, jednak jej nadmiar może prowadzić m.in. do stanów przedcukrzycowych oraz cukrzycy. Za jej wyrównanie odpowiada hormon wytwarzany przez trzustkę – insulina. Po zjedzonym posiłku poziom glukozy wzrasta, co jest sygnałem dla trzustki do wydzielenia insuliny, odpowiadającej za transport glukozy do tkanek, powodując spadek jej poziomu we krwi.
Istnieją trzy przedziały wartości przy pomiarze glukozy z krwi żylnej na czczo:
Podstawowym zaleceniem utrzymania prawidłowych wartości glukozy we krwi jest stosowanie prawidłowej diety. Dobór odpowiednich produktów może zapobiec gwałtownym wzrostom cukru. Indeks glikemiczny (IG) produktów jest bardzo ważnym aspektem żywieniowym w przypadku problemów z gospodarką węglowodanową.
Indeks glikemiczny klasyfikuje produkty na podstawie ich wpływu na poziom glukozy 2-3 godziny po spożyciu. Im wyższa wartość IG produktu, tym wyższy poziom cukru we krwi po jego spożyciu. Po spożyciu produktu o niskim IG następuje powolne przyswajanie glukozy, co za tym idzie stopniowy wzrost we krwi, co ułatwia kontrolę glikemii. Produkty możemy podzielić na trzy grupy pod kątem wartości indeksu:
Najmniej pożądaną grupą produktów w przypadku istniejących problemów z gospodarką węglowodanową jest grupa o wysokim indeksie. Przykładami produktów z tej grupy są: produkty na bazie białej mąki pszennej (pieczywo, makarony, naleśniki, placki mączne, paluszki itp.), ryż biały, kasza manna, słodycze (czekolady, żelki, cukierki, lizaki, ciasta, ciasteczka itp.), płatki kukurydziane, słodkie płatki śniadaniowe (czekoladowe, cynamonowe itp), płatki ryżowe, ryż preparowany, wafle ryżowe, niektóre owoce. Spożywając dane produkty bardzo szybko podnosimy poziom glukozy, nad którym ciężko zapanować.
W przypadku wprowadzenia do żywienia produktów o niskim oraz średnim indeksie mamy zdecydowanie lepszą kontrolę nad glikemią. Do produktów o średnim i niskim IG zaliczamy: surowe warzywa, nabiał, produkty z pełnoziarnistej mąki, strączkowe, większość owoców. Należy jednak pamiętać, że niski indeks glikemiczny nie oznacza, że można zjadać te produkty w dużych ilościach. Wiele owoców ma niski lub średni IG (np. kiwi, śliwki, gruszki, jabłka, wiśnie), jednak spożycie ich w większych ilościach spowoduje duży wzrost glukozy. Nie oszukujmy się – jest różnica między zjedzeniem trzech truskawek, a zjedzeniem pół kilograma truskawek.
Jak najbardziej tak! Na obniżenie poziomu cukru we krwi ogromny wpływ ma regularna aktywność fizyczna. Oczywiście należy pamiętać o tym, że jeśli dotychczas prowadziło się mało aktywny lub siedzący tryb życia, ruch należy wprowadzać stopniowo. Przed ich rozpoczęciem trzeba się także skonsultować z lekarzem, który dobierze rodzaj i intensywność aktywności do stanu zdrowia oraz możliwości osoby chorującej na cukrzycę.
Zaczynamy zawsze od umiarkowanej aktywności fizycznej, regularnych spacerów, pływania lub nordic walking. Warto zwiększać intensywność i czas trwania aktywności wraz ze wzrostem kondycji.
Nie wolno zapominać o odpowiednim nawodnieniu organizmu oraz regularnej samokontroli, ponieważ podczas uprawiania sportu wzrasta ryzyko niedocukrzenia.