Mam cukrzycę. I co dalej?
- Jaki glukometr wybrać?
- Co trzeba wiedzieć o paskach testowych?
- Co warto wiedzieć o nakłuwaczu?
- Co warto wiedzieć o nakłuwaczu?
- Częstotliwość zmiany lancetu:
- Co jest potrzebne do zbadania glikemii przy pomocą glukometru?
- Przygotowanie się do pomiaru glikemii
- Właściwe przeprowadzenie pomiaru glikemii:
Garść niezbędnych informacji, by utrzymać cukrzycę w garści.
- Wybieraj produkty o niskim Indeksie Glikemicznym (IG), unikaj produktów o wysokim.
- Wprowadź do codziennego harmonogramu minimum 30 minut aktywności dziennie (pamiętaj, aby każdy rodzaj aktywności skonsultować z lekarzem).
- Jak najczęściej wybieraj warzywa – najniższy IG mają w formie surowej. Pamiętaj, że ich gotowanie podnosi IG, więc przygotowuj je al dente.
- Unikaj sosów i panierek
- Posiłki mięsne wybieraj w formie gotowanej, pieczonej lub duszonej. Unikaj smażenia.
- Unikaj alkoholu.
- Unikaj słodyczy – podnoszą poziom cukru we krwi.
- Regularnie mierz poziom cukru we krwi
- Pamiętaj, że cukrzyca to nie tylko wysoki poziom cukru, ale także wiele możliwych powikłań, takich jak uszkodzenie wzroku, nerek, stopa cukrzycowa, czy zaburzenia układu krążenia prowadzące do zawałów i udarów.
Jaki glukometr wybrać?
Glukometr powinien być dopasowany do potrzeb pacjenta. Jeżeli np. osoba chorująca na cukrzycę ma osłabiony wzrok, to ekran glukometru i litery na nim muszą być na tyle duże, aby były wyraźnie widoczne. Należy sprawdzić jak urządzenie układa się w dłoni i czy przyciski nie są zbyt małe. Dodatkowe funkcje w glukometrze powinny być pomocne, a nie utrudniać obsługę. Czasami wielkość glukometru stanowi podstawową zaletę. Zawsze glukometr należy dobierać indywidualnie.
Co trzeba wiedzieć o paskach testowych?
– należy kontrolować ich termin ważności
– są jednorazowego użycia
– należy je przechowywać szczelnie zamknięte w oryginalnym opakowaniu
– zużyte stanowią materiał skażony
– nie można narażać ich na światło słoneczne
– należy kupować paski testowe dedykowane dla konkretnego glukometru
Co warto wiedzieć o nakłuwaczu?
– to automatyczne urządzenie do nakłuwania palca
– jest dopasowany tylko do konkretnych lancetów
– umożliwia regulację nakłucia
– jest wielokrotnego i tylko osobistego użycia
Nie należy dokonywać nakłucia samą igłą, bez wykorzystania nakłuwacza. Nie jest to bezpieczne, istnieje ponadto ryzyko zbyt głębokiego nakłucia. Nakłuwacz umożliwia ustawienie głębokości nakłucia oraz zmniejsza ryzyko zanieczyszczenia ostrza. Dodatkowo, uzyskanie kropli krwi do pomiaru glikemii jest bardziej komfortowe.
Częstotliwość zmiany lancetu:
Należy pamiętać o częstej zmianie lancetu. Lancety są jednorazowego użytku i nie nadają się do ponownej sterylizacji. Ostrze bardzo szybko ulega zużyciu – już po pierwszym nakłuciu pod dużym powiększeniem można zobaczyć wyraźne ślady odkształcenia. Zmiana lancetu po każdym nakłuciu to:
– większy komfort pacjenta (ostry lancet umożliwia łatwiejsze i mniej bolesne uzyskanie próbki krwi)
– mniejsze ryzyko zakażenia mikrobiologicznego (tylko fabrycznie zabezpieczony, oryginalnie zapakowany lancet daje pewność sterylności)
– każdorazowa zmiana lancetu to również większa wiarygodność wyniku
Co jest potrzebne do zbadania glikemii przy pomocą glukometru?
– glukometr
– paski testowe
– nakłuwacz
– lancet
– źródło bieżącej wody
– ręcznik lub chusteczki higieniczne
– gaziki jednorazowego użycia
– pojemnika na skażony materiał
– dzienniczek samokontroli
Pamiętaj, aby nie pożyczać swojego zestawu do pomiaru glikemii nawet członkom rodziny. Służy on do osobistego użycia, ponieważ praca na nim związana jest z bezpośrednim kontaktem z krwią. To naraża na przenoszenie różnych chorób.
Przygotowanie się do pomiaru glikemii
Aby prawidłowo dokonać pomiaru glikemii należy skompletować niezbędny zestaw (opisany wyżej). Pomiary glikemii powinny być wykonywane w odpowiednim czasie w stosunku do spożywania posiłków, zgodnie z zaleceniami lekarza lub edukatora ds. diabetologii i w zależności od typu cukrzycy i sposobu leczenia.
Przed dokonaniem pierwszego pomiaru należy w glukometrze ustawić datę, godzinę i jednostkę pomiaru zgodnie z informacją umieszczoną w instrukcji obsługi.
Właściwe przeprowadzenie pomiaru glikemii:
- Staranne umycie i osuszenie rąk
Należy pamiętać, że przed pomiarem glikemii, miejsca nakłucia nie należy dezynfekować. Nawet jeśli uważamy, że ręce są czyste, należy je umyć pod bieżącą, ciepłą wodą używając do tego mydła. Podczas mycia opuszki palców należy masować, aby usprawnić przepływ krwi, co umożliwi uzyskanie prawidłowej kropli. Następnie dłonie powinny być dokładnie osuszone. Kropla krwi nie powinna spływać z wodą, ani przez nią być rozcieńczana.
- Przygotowanie nakłuwacza
Do nakłuwacza należy włożyć jednorazowy lancet, ustawić głębokość nakłucia i przygotować urządzenie w pozycji gotowej do nakłucia (naciągnięcie przycisku napinającego).
- Wsunięcie paska testowego do glukometru
Do portu paska testowego znajdującego się na glukometrze należy włożyć pasek testowy zgodnie z informacją zawartą w instrukcji obsługi glukometru. W taki sposób uruchamia się glukometr. Na ekranie urządzenia pojawi się informacja o gotowości glukometru do użycia. Po wyjęciu paska testowego z opakowania zbiorczego należy go szczelnie zamknąć. Niektóre typy glukometrów wymagają wcześniejszego włączenia odpowiedniego przycisku.
- Nakłucie palca
Po dokonaniu wyboru palca, który zostanie nakłuty, należy go wymasować ruchem od nasady do opuszki palca, aby zapewnić uzyskanie odpowiedniej kropli krwi. Nie należy nakłuwać kciuka i palca wskazującego (te palce oszczędzamy ze względu na to, że do chwytania używamy właśnie tych dwóch palców). Dociskając nakłuwacz do bocznej części opuszki palca należy nakłuć palec.
- Uzyskanie kropli krwi
Należy tak dobrać głębokość nakłucia, aby krew wypływała samoistnie. Nie powinno się wyciskać krwi, ponieważ może to wpłynąć niekorzystnie na wynik. Przy wyborze glukometru trzeba zwrócić uwagę, aby do badania potrzebna była niewielka kropla krwi. Większość osób bez problemu uzyskuje próbkę krwi poniżej 1 mikrolitra (µl), dlatego też warto brać pod uwagę glukometry spełniające ten warunek (np. glukometr Diagnostic Gold potrzebuje kropli krwi wielkości 0,9 µl, glukometr Abra Smart BT tylko 0,5 µl).
- Nanoszenie próbki krwi
Nakłuty palec powinien pozostać nieruchomy. Drugą dłonią należy przenieść glukometr, w którym umieszczony jest pasek. Zbliż krawędź paska, na której jest wąski kanalik do kropli krwi.
Pozwól, aby została pobrana odpowiednia ilość krwi, która napełni okno kontrolne w całości.
- Wykonanie pomiaru
Całkowite wypełnienie okna kontrolnego paska testowego uruchomi odliczanie glukometru. W tej sytuacji należy odsunąć pasek od kropli krwi. Po chwili na ekranie glukometru wyświetli się wynik pomiaru poziomu glukozy twe krwi, który zostanie zapisany w pamięci urządzenia. Nasączonym, jednorazowym gazikiem należy zabezpieczyć miejsce nakłucia.
- Odnotowanie wyniku pomiaru poziomu glukozy we krwi
Uzyskaną wartość należy odnotować w elektronicznym lub papierowym dzienniczku samokontroli