Rola pielęgniarki edukacyjnej w Poradni Diabetologicznej.
Pacjenci przychodzący po raz pierwszy lub już leczący się w poradni cukrzycowej, w gabinecie zabiegowym są najpierw ważeni, mierzeni i okazują dzienniczek samokontroli oraz wyniki laboratoryjne.
Przynoszą także ze sobą glukometr, a jeżeli nie mają otrzymują go w gabinecie bezpłatnie. Każdy glukometr dopasowuje się indywidualnie do potrzeb każdego pacjenta. Gdy są jakieś trudności wynikające z używania glukometru, jest on natychmiast sprawdzany i pacjenci otrzymują od pielęgniarki odpowiedni instruktaż dotyczący prawidłowego użytkowania. Są informowani, że nie należy wykonywać pomiaru w pobliżu źródła fal elektromagnetycznych (aparaty, radio).
Ręce do badania powinny być czyste, umyte, nieprzecierane spirytusem, ponieważ salicylany zawyżają wynik cukru, jak również stres powoduje wzrost poziomu cukru. Najlepszym miejscem do uzyskania kropli krwi jest opuszka palca, gdyż jest to miejsce dobrze ukrwione, a ukłucie z boku jest mniej bolesne.
Paski i lancety do nakłuwacza zawsze są jednorazowe i nigdy nie używamy ich ponownie, a zużyte trzeba zabezpieczyć w plastikowym pudełku i wyrzucić do utylizacji.
Do poradni zgłaszają się także pacjenci z popsutym penem do podawania insuliny. Czasami wystarczy zmienić w nim tylko igłę (często się zatyka). Także igłę trzeba wymieniać za każdym razem i przed podaniem insuliny sprawdzić, czy jest drożna. Oczywiście, gdy pen spadł i popękał lub cyfry są nieczytelne jest wymieniany na nowy bezpłatnie. Do każdej insuliny jest pen z innej firmy. Pen, paski oraz glukometr przechowujemy w temperaturze pokojowej a zapas insuliny w lodówce (nie zamrażać!).
Pacjenci z cukrzycą typu 2 przeprowadzają badania zwykle 1 x tygodniu (4 – punktowy pomiar glukozy – na czczo i 2 godz. po śniadaniu, 2 godz. po obiedzie, 2 godz. po kolacji). Inaczej jest z pacjentami stosującymi wielokrotne wstrzyknięcia insuliny i wtedy konieczne bywają pomiary przed posiłkami, a nawet o 3.00 w nocy, (gdyż wtedy poziom cukry jest najmniejszy) aby dopasować odpowiednią dawkę insuliny.
W domu pacjent może sobie sam podnieść lub obniżyć o 4 j. insuliny w zależności od poziomu cukru.
W celu uniknięcia hipoglikemii pomiary wykonuje się również przed w trakcie i po wysiłku fizycznym oraz zawsze w przypadku złego samopoczucia.
Aktywność fizyczna jest nieodzowną częścią postępowania terapeutycznego i powinna być dopasowana indywidualnie do każdego pacjenta i wykonywana racjonalnie. W początkowym okresie choroby pozwala zastąpić leczenie farmakologiczne np. wystarczy 30 min. marszu 5 x w tygodniu, pływanie, jazda na rowerze lub aerobik.
Pacjenci z cukrzycą typu 2 powinni unikać intensywnego wysiłku, gdy wartość glikemii przekracza 300 mg/dl.
Zadbanie o utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi nie dopuści do powstania powikłań.
Pacjentom z cukrzycą zaleca się noszenie opaski na rękę lub karty z informacją o chorobie oraz wpisanie do tel. komórkowego numeru ICE (w nagłym przypadku).
Autor: Elżbieta Sobonkiewicz