Cukrzyca ciążowa a poród poprzez cesarskie cięcie. Czy jest to wskazanie do jego wykonania?

Cukrzyca ciążowa sama w sobie nie stanowi wskazania do cięcia cesarskiego. Jeśli jednak na poród naturalny nie pozwala stan Twojego zdrowia (np. inne schorzenia współistniejące) lub Twojego dziecka (np. makrosomia) Twój lekarz może podjąć decyzję o rozwiązaniu ciąży cięciem cesarskim.

Cukrzyca ciążowa nie wymaga specjalnego przygotowania do porodu. Po prostu czekaj cierpliwie, aż Twoje maleństwo zechce poznać Cię osobiście. Na 3-4 tygodnie przed ustalonym terminem porodu spakuj jednak torbę do szpitala (wg wymogów placówki, w której zdecydujesz się rodzić) i nie zapomnij włożyć do niej przed wyjazdem do szpitala glukometr, peny z insuliną, dzienniczek samokontroli, przekąskę i słodki płyn.

Poród… i co dalej?

Pacjentka z cukrzycą ciążową powinna kontrolować poziom cukru za pomocą glukometru również w okresie okołoporodowym. W tym czasie zaleca się pomiary cukru na czczo (które nie powinny przekraczać 100 mg/dl) i, inaczej niż w trakcie ciąży, 2 godziny po posiłku (te nie powinny przekraczać wartości 140 mg/dl). Jeśli przed porodem stosowałaś insulinę, w pierwszej dobie po porodzie spróbuj zmniejszyć dawkę insuliny o połowę (np. jeśli przed porodem do śniadania stosowałaś 16 j. insuliny, po porodzie podaj już tylko 8 j.) lub całkowicie ją odstaw. Zmniejszenia dawki o połowę wymaga również insulina podawana przed snem. Obserwuj się i modyfikuj dawki insuliny w zależności od zmierzonej glikemii. U większości pacjentek w ciągu kilku dni po porodzie udaje się całkowicie odstawić dotychczas stosowaną insulinę.

Jeśli to tylko możliwe, postaraj się jak najszybciej rozpocząć karmienie piersią – ma to m.in. uchronić Twoje maleństwo przed opisanym wcześniej niedocukrzeniem. Jeśli jednak karmienie piersią początkowo „nie wychodzi”, nie zrażaj się – oboje potrzebujecie czasu, by nauczyć się siebie nawzajem. Personel medyczny zadba o bezpieczeństwo Twojego dziecka i jeśli zajdzie potrzeba, w porę je nakarmi. Jeśli utrzymasz karmienie piersią, zwiększ kaloryczność diety o około 200-400 kcal na dobę.

Choć z chwilą, kiedy przytuliłaś po raz pierwszy swoje maleństwo, reszta świata przestała istnieć, nie zapominaj o sobie. Ty też jesteś ważna, zwłaszcza teraz. Po 6-12 tygodniach od porodu znajdź czas na to, by jeszcze raz wykonać u siebie test tolerancji glukozy (krzywą cukrową).

Ma to na celu sprawdzenie, czy podwyższone poziomy cukrów towarzyszyły Ci tylko podczas ciąży. Badanie przypomina to wykonywane podczas ciąży, z tą różnicą, że oznaczenia poziomu cukru dokonuje się na czczo i po 2 godzinach od wypicia glukozy. Inne są również wartości glikemii uznawane za prawidłowe.

Poziomy glukozy w teście OGTT wykonywanym po porodzie:

stężenie glukozy na czczo: do 100 mg/dl

stężenie glukozy w 120 min. testu: do 140 mg/dl

Jeśli odebrane z laboratorium wyniki nie odbiegają od normy, kolejne badanie w postaci oznaczenia stężenia glukozy na czczo wykonaj po 2-3 latach. Ciesz się macierzyństwem, ale pamiętaj, że przebycie cukrzycy ciążowej zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 w przyszłości. Dbaj więc o siebie i nie rezygnuj z właściwego stylu życia, a zwłaszcza diety wdrożonych podczas ciąży.

W jaki sposób i jak często powinno się mierzyć poziom cukru we krwi?

Poziom cukru (poziom glukozy) we krwi należy kontrolować tak często, jak to zaleci lekarz i każdorazowo w przypadku pogorszonego samopoczucia, aby wyeliminować ryzyko wystąpienia hiperglikemii lub hipoglikemii. O ilości pomiarów w ciągu doby decyduje diabetolog na podstawie rodzaju terapii i wyników leczenia Twojej cukrzycy.

Najprostszą metodą badania poziomu glukozy jest badanie z użyciem glukometru. W tym celu nakłuwa się opuszek palca, aby pobrać próbkę krwi. W trakcie wizyty u diabetologa odbywa się nauka obsługi glukometru. Wszystkie wyniki pomiarów poziomu cukru oraz ilość i rodzaj zjedzonych produktów zapisuj w przeznaczonym do tego „dzienniczku samokontroli”, który możesz pobrać z Internetu lub otrzymać w poradni diabetologicznej. Umożliwi to prowadzącemu twoje leczenie diabetologowi ocenę i ewentualną korektę stosowanego leczenia.

Zalecane poziomy cukru we krwi w samokontroli:

Na czczo - 70-90 mg/dl

2 godziny po posiłku < 140 mg/dl

Jak często umawiać się na wizytę u diabetologa?

Wizyty mające na celu ocenę stopnia wyrównania cukrzycy oraz ewentualną korektę leczenia odbywają się z częstotliwością wyznaczoną przez diabetologa. Intensywność tych wizyt uzależniona jest przede wszystkim od modelu leczenia (insulina/dieta), a także od skuteczności leczenia.

Jeśli obserwujesz u siebie stale utrzymujący się podwyższony poziom cukru we krwi lub inne niepokojące objawy, nie czekaj na wyznaczoną wizytę, ale zgłoś się do poradni jak najszybciej.

Samokontrola i samoopieka

W leczeniu cukrzycy ogromną rolę odgrywa nie tylko prawidłowa samokontrola, ale także samoopieka. Co się na nią składa poza samodzielnym monitorowaniem glikemii przy użyciu glukometru?

- pomiary masy ciała, obwodu bioder i brzucha (wykonywanie systematycznie)

- pomiary ciśnienia tętniczego krwi (wykonywane regularnie)

- oglądanie i pielęgnacja stóp

- farmakoterapia – leki doustne i/lub insulina (o ile jest zalecona przez lekarza)

- zdrowe odżywianie

- nawodnienie organizmu

- aktywność fizyczna dostosowana do kondycji fizycznej oraz możliwości

- prowadzenie dzienniczka samokontroli (papierowego lub w wersji elektronicznej)

Czy i jak rozpoznam się u siebie niedocukrzenie? Jak postępować w wypadku niedocukrzenia?

Czy leczenie insuliną może prowadzić do niebezpiecznych i nagłych spadków poziomu cukru we krwi (niedocukrzenia). 

Insulina choć jest najlepszym narzędziem służącym obniżeniu glikemii, niesie również ze sobą ryzyko wystąpienia hipoglikemii  (niedocukrzenia), czyli nagłego spadku poziomu cukru we krwi (poniżej 70 mg/dl). Wystąpienie niedocukrzenia w trakcie insulinoterapii nie jest regułą, ale może się zdarzyć w sytuacji podania zbyt dużej dawki insuliny, zjedzenia niewystarczającego posiłku czy wysiłku fizycznego, który pomógł insulinie „spalić” cukier w Twoim organizmie.

Przyczyny niedocukrzenia

• opuszczenie lub zjedzenie zbyt małego posiłku w stosunku do podanej insuliny
• zbyt duża dawka insuliny w stosunku do aktualnych potrzeb
• wysiłek fizyczny (zwłaszcza długotrwały)
• podanie insuliny w nadmiernie ocieploną skórę (np. bezpośrednio po kąpieli) (podwyższona temperatura skóry zwiększa wchłanianie insuliny z miejsca podania)

Objawy hipoglikemii (niedocukrzenia) są dość charakterystyczne i jeśli tylko wsłuchasz się w swój organizm na pewno ich nie przeoczysz. Należą do nich: niepokój, kołatanie serca, wzmożona potliwość (zimny pot), drżenia rąk, bóle i zawroty głowy, napad „wilczego głodu”, zaburzenia koncentracji, splątanie, zaburzenia widzenia, zaburzenia zachowania do drgawek i utraty przytomności włącznie. Podczas ciąży kieruj się więc zasadą, że jeśli zauważysz u siebie wyżej wymienione lub inne niepokojące objawy, bezzwłocznie zmierz cukier na glukometrze. Jeśli objawom będzie towarzyszył spadek poziomu cukru poniżej 70 mg/dl, postępuj wg zasad ujętych w tabeli na sąsiedniej stronie.

Postępowanie podczas niedocukrzenia

1. Wypij 1/2-1 szklankę soku lub słodzonego napoju, lub zjedz 2 łyżeczki wybranego produktu (cukier, dżem, miód) lub 2 cukierki Nimm2.
2. Odczekaj 10-15 minut i ponownie zmierz cukier na glukometrze. Po tym czasie poziom cukru powinien wzrosnąć o ok. 30 mg/dl. Jeśli nadal utrzymuje się na niskim poziomie powtórz czynności ujęte w pkt. 1 i ponownie zmierz poziom cukru po 10-15 minutach.
3. Zjedz pół kromki chleba z dodatkiem wędliny lub żółtego sera. Posiłek ten zabezpieczy Cię przed ponownym spadkiem cukru we krwi.

Spróbuj ustalić co mogło było powodem niedocukrzenia. Zanotuj ten incydent w dzienniczku samokontroli, by nie zapomnieć przeanalizować go wspólnie z lekarzem podczas następnej wizyty.