Cukrzyca- jaka jest jej definicja?

Cukrzyca jest to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (wysokimi stężeniami glukozy we krwi) wynikającą z nieprawidłowego wydzielania i/lub działania insuliny.

Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, zwłaszcza naczyń krwionośnych, serca, oczu, nerek, nerwów. [1]

Insulina jest to hormon wydzielany przez trzustkę, który jest odpowiedzialny za utrzymanie normoglikemii (prawidłowego stężenia glukozy w organizmie).

Glukoza zewnątrzpochodna (pochodząca z pożywienia) i wewnątrzpochodna (wytwarzana w wątrobie i nerkach) jest w stanie odżywić każdą komórkę naszego organizmu, ale wyłącznie przy udziale insuliny. W sytuacji, kiedy insuliny brakuje albo działa nieprawidłowo, powstaje zjawisko niedożywienia organizmu pomimo nadmiaru glukozy we krwi. Długotrwała hiperglikemia doprowadza do uszkodzenia wewnętrznych narządów organizmu człowieka.

Rozpoznawanie zaburzeń gospodarki węglowodanowej wg Zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2021 r.[2]

*Do rozpoznania cukrzycy konieczne jest stwierdzenie nieprawidłowości w sposób opisany w tekście. Do rozpoznania cukrzycy konieczne jest stwierdzenie jednej z nieprawidłowości, z wyjątkiem glikemii na czczo, gdy wymagane jest 2-krotne potwierdzenie zaburzeń; przy oznaczaniu glikemii należy uwzględnić ewentualny wpływ czynników niezwiązanych z wykonywaniem badania (pora ostatnio spożytego posiłku, wysiłek fizyczny, pora dnia).

Ważne!

Doustny test tolerancji glukozy powinien być przeprowadzony w laboratorium, w godzinach porannych bez wcześniejszego ograniczania spożycia węglowodanów, po przespanej nocy i bez wcześniejszego dużego wysiłku fizycznego.

Leczenie cukrzycy składa się z:

• właściwej samokontroli i samoopieki
• prawidłowego sposobu odżywiania opartego o zasady zdrowego żywienia
• aktywności fizycznej dostosowanej do indywidualnych możliwości
• należytej farmakoterapii (leki doustne, insulinoterapia) ustalonej przez lekarza prowadzącego

Samokontrola i samoopieka to ogół decyzji i czynności, które osoba chorująca na cukrzycę podejmuje każdego dnia, by kontrolować stan swojego zdrowia, skuteczność leczenia, a tym samym mieć wpływ na przebieg i rokowanie choroby.

Prawidłowo prowadzona samokontrola pozwala na zrozumienie jak odżywianie, aktywność fizyczna, farmakoterapia, stres, dodatkowe choroby i inne sytuacje wpływają na poziom glikemii. Regularna kontrola zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy oraz poprawia kontakt pacjenta z lekarzem prowadzącym i edukatorem ds. diabetologii/ pielęgniarką.

Składowe samokontroli i samoopieki:

Monitorowanie glikemii – samodzielne monitorowanie glikemii przy użyciu osobistego glukometru zgodnie ze wskazaniami

Pomiary antropometryczne – systematyczne pomiary antropometryczne (masy ciała, obwodu brzucha, bioder)

Pomiary RR – regularne dokonywanie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi

Pielęgnacja stóp– prawidłowa pielęgnacja i oględziny stóp

Farmakoterapia– regularne przyjmowanie leków doustnych i/lub insuliny

Odżywianie – odżywianie oparte na zasadach zdrowego żywienia

Prawidłowe nawodnienie – systematyczne i prawidłowe nawodnienie organizmu

Aktywność fizyczna – aktywność fizyczna dostosowana do indywidualnych możliwości i potrzeb

Dzienniczek samokontroli – prowadzony w wersji papierowej lub elektronicznej (z wykorzystaniem aplikacji mobilnych, np. Istel Health)

Samodzielna interpretacja wyników pomiarów glikemii – umożliwia podejmowanie decyzji o modyfikacji leczenia

Samodzielne monitorowanie glikemii w cukrzycy:

• Zestaw do badania glikemii za pomocą glukometru
• Obsługa glukometru i nakłuwacza
• Przygotowanie się do pomiaru glikemii
• Właściwe przeprowadzenie pomiaru glikemii
• Analiza wartości dokonanych pomiarów glikemii
• Czynniki wpływające na poprawę glikemii

Dlaczego poziom cukru we krwi należy badać w domu? Czy nie wystarczy przychodzenie raz dziennie do gabinetu pielęgniarki w celu dokonania pomiaru?

Poziom glikemii zmienia się w każdej chwili życia człowieka. Czasami poziomy cukru są wysokie, a czasami za niskie. Nie można wcześniej ustalić, kiedy to nastąpi. Nie można z góry założyć, że dzisiaj nie pojawią się niedocukrzenia, na które należy reagować natychmiast. Ponadto częsta kontrola glikemii umożliwia świadome ustalanie posiłków i aktywności fizycznej. Diabetycy, którzy samodzielnie ustalają dawkę insuliny podawaną przed spożyciem posiłku, wykonują to również na podstawie wyniku pomiaru glikemii.

Czego potrzebuje Pacjent do zbadania glikemii za pomocą glukometru?

• glukometru
• pasków testowych dedykowanych do konkretnego modelu glukometru
• nakłuwacza
• lancetu
• źródła bieżącej wody
• ręcznika lub chusteczek higienicznych
• gazików jednorazowego użycia
• pojemnika na skażony materiał
• dzienniczka samokontroli lub mobilnej aplikacji

Pamiętaj, aby nie pożyczać swojego zestawu do pomiaru glikemii nawet członkom rodziny. Służy on do osobistego użycia, ponieważ praca na nim związana jest z bezpośrednim kontaktem z krwią. To naraża na przenoszenie różnych chorób.

Jaki glukometr wybrać?

Glukometr powinien być dopasowany do potrzeb pacjenta.  Jeżeli np. osoba chorująca na cukrzycę ma osłabiony wzrok, to ekran glukometru i litery na nim muszą być na tyle duże, aby były wyraźnie widoczne. Należy sprawdzić jak urządzenie układa się w dłoni i czy przyciski nie są zbyt małe. Dodatkowe funkcje w glukometrze powinny być pomocne i mają za zadanie ułatwić obsługę. Czasami wielkość glukometru stanowi podstawową zaletę. Zawsze glukometr należy dobierać indywidualnie.

Co trzeba wiedzieć o paskach testowych?

• należy kontrolować ich termin ważności
• są jednorazowego użycia
• należy je przechowywać szczelnie zamknięte w oryginalnym opakowaniu
• zużyte stanowią materiał skażony
• nie można narażać ich na światło słoneczne
• należy kupować paski testowe dedykowane dla konkretnego glukometru

Co warto wiedzieć o nakłuwaczu?

• to automatyczne urządzenie do nakłuwania palca
• jest dopasowany tylko do konkretnych lancetów
• umożliwia regulację nakłucia
• jest wielokrotnego i tylko osobistego użycia

Nie należy dokonywać nakłucia samą igłą, bez wykorzystania nakłuwacza. Nie jest to bezpieczne, istnieje ponadto ryzyko zbyt głębokiego nakłucia. Nakłuwacz umożliwia ustawienie głębokości nakłucia oraz zmniejsza ryzyko zanieczyszczenia ostrza. Dodatkowo, uzyskanie kropli krwi do pomiaru glikemii jest bardziej komfortowe.

Należy również pamiętać o regularnej wymianie lancetu, który służy do jednorazowego użycia. Ostrza są bardzo cienkie i ostre po to, aby nakłucie było jak najmniej bolesne. Jednak po kilkukrotnym użyciu dochodzi do ich uszkodzenia i tracą w/w cechy. Wówczas proces ten naraża na odczuwanie nasilonych dolegliwości bólowych. Po nakłuciu lancet jest już zanieczyszczony, stanowi materiał skażony i kolejne jego użycie może spowodować stan zapalny.

Przygotowanie się do pomiaru glikemii

Aby prawidłowo dokonać pomiaru glikemii należy skompletować niezbędny zestaw, który jest opisany powyżej oraz zapewnić sobie odpowiednie warunki pamiętając, że zostanie przerwana tkanka (co powoduje ryzyko zakażenia). Nie należy narażać innych osób na ewentualne ryzyko zakłucia się używanym lancetem i kontakt z krwią. Pomiary glikemii powinny być wykonywane w odpowiednim czasie w stosunku do spożywania posiłków, zgodnie z zaleceniami lekarza lub edukatora ds. diabetologii i w zależności od typu cukrzycy i sposobu leczenia.

Przed dokonaniem pierwszego pomiaru należy w glukometrze ustawić datę, zgodnie z informacją umieszczoną w instrukcji obsługi.

Właściwe przeprowadzenie pomiaru glikemii:

1. Staranne umycie i osuszenie rąk

Należy pamiętać, że przed pomiarem glikemii miejsca nakłucia nie należy dezynfekować. Nawet jeśli uważamy, że ręce są czyste, należy je zawsze umyć pod bieżącą, ciepłą wodą, używając do tego mydła. Podczas mycia opuszki palców należy masować, aby usprawnić przepływ krwi, co umożliwi uzyskanie prawidłowej kropli. Następnie dłonie powinny być dokładnie osuszone. Kropla krwi nie powinna spływać z wodą, ani być przez nią rozcieńczana.

2. Przygotowanie nakłuwacza

Do nakłuwacza należy włożyć jednorazowy lancet, ustawić głębokość nakłucia i przygotować urządzenie w pozycji gotowej do nakłucia (naciągnięcie przycisku napinającego).

3. Wsunięcie paska testowego do glukometru

Do portu paska testowego znajdującego się na glukometrze należy włożyć pasek testowy zgodnie z informacją zawartą w instrukcji obsługi glukometru. W taki sposób uruchamia się glukometr. Na ekranie urządzenia pojawi się informacja o gotowości glukometru do użycia. Po wyjęciu paska testowego z opakowania zbiorczego należy go szczelnie zamknąć. Niektóre typy glukometrów wymagają wcześniejszego włączenia odpowiedniego przycisku.

4. Nakłucie palca

Po dokonaniu wyboru palca, który zostanie nakłuty, należy go wymasować ruchem od nasady do opuszki palca, aby zapewnić uzyskanie odpowiedniej kropli krwi. Nie należy nakłuwać kciuka i palca wskazującego (ze względu na to, że używamy ich do chwytania). Dociskając nakłuwacz do bocznej części opuszki palca należy nakłuć palec.

5. Uzyskanie kropli krwi

Po odpowiednim przygotowaniu opuszki i nakłuciu, powinna samoczynnie pojawić się okrągła kropla krwi (dopuszczalne jest jedno naciśnięcie palca w celu uzyskania kropli krwi). Jeżeli kropla krwi jest za mała lub się rozmazuje, należy przetrzeć miejsce nakłucia suchym gazikiem i uzyskać następną kroplę krwi nakłuwając nowe miejsce.

6. Nanoszenie próbki krwi

Nakłuty palec powinien pozostać nieruchomy. Drugą dłonią należy przenieść glukometr, w którym umieszczony jest pasek. Zbliż krawędź paska do kropli krwi. Pozwól, aby została pobrana odpowiednia ilość krwi, która napełni okno kontrolne w całości (krew zostanie zassana automatycznie po przyłożeniu paska testowego do kropli krwi).

7. Wykonanie pomiaru

Całkowite wypełnienie okna kontrolnego paska testowego uruchomi odliczanie glukometru. W tej sytuacji należy odsunąć pasek od kropli krwi. Po chwili na ekranie glukometru wyświetli się wynik pomiaru poziomu glukozy twe krwi, który zostanie zapisany w pamięci urządzenia.

8. Odnotowanie wyniku pomiaru poziomu glukozy we krwi

Uzyskaną wartość należy odnotować w elektronicznym lub papierowym dzienniczku samokontroli

9. Niezbędne czynności po dokonaniu pomiaru glikemii

Po otrzymaniu wyniku pomiaru glikemii należy w bezpieczny sposób usunąć materiał skażony, czyli:

1. a) wyjąć zużyty pasek z glukometru i wyrzucić do pojemnika na odpady medyczne lub inny zaadoptowany do tego celu pojemnik;
2. b) z nakłuwacza należy usunąć zużyty lancet i umieścić w pojemniku na odpady medyczne;
3. c) zestaw do pomiaru glikemii należy oczyścić z ewentualnych zabrudzeń powstałych podczas wykonywania pomiaru i umieścić w etui;
4. d) zestaw do pomiaru glikemii umieścić w bezpiecznym miejscu z dala od źródeł ciepła i urządzeń elektronicznych;
5. e) po dokonaniu pomiaru i zabezpieczeniu zestawu do pomiaru poziomu glukozy należy umyć ręce wodą z mydłem.

Analiza wartości dokonanych pomiarów glikemii

Interpretacja wyników pomiaru glikemii pozwala na wyciąganie wniosków i podejmowanie decyzji w sprawie ewentualnej  modyfikacji leczenia (zawsze w konsultacji z lekarzem). W takiej sytuacji łatwiej jest zaplanować odpowiednią aktywność fizyczną, zmieniać jadłospis i dostosowywać dawkę leków. Główne założenia w leczeniu cukrzycy ustalane są przez lekarza, edukatora ds diabetologii i dietetyka. Drobne modyfikacje w tym również ustalanie dawki insuliny na podstawie spożywanych posiłków (w zależności od ustalonego sposobu leczenia) należą do kompetencji pacjenta. Pomiary glikemii dokonywane są w różnych porach dnia. Zależne jest to od rodzaju cukrzycy, sposobu leczenia oraz samopoczucia pacjenta.

Analiza samokontroli glikemii

NA CZCZO:

• ocenia wieczorny posiłek pod względem spożytych białek i tłuszczy
• określa efekty leczenia wieczornego
• umożliwia sprawdzenie wpływu zaburzeń snu na glikemie
• ocenia jak ewentualne niedocukrzenia nocne wpływają na glikemie poranne

2 GODZINY PO ŚNIADANIU:

• ocenia wpływ spożytych węglowodanów podczas śniadania na poziom glikemii
• umożliwia zaplanowanie aktywności fizycznej

2 GODZINY PO OBIEDZIE:

• ocenia wpływ spożytych węglowodanów podczas obiadu na poziom glikemii
• ocenia wpływ spożytych białek i tłuszczy podczas śniadania

PRZED KOLACJĄ:

• ocenia efekt leczenia porannego i w ciągu dnia
• ocenia odżywianie i aktywność fizyczną w godzinach popołudniowych

2 GODZINY PO KOLACJI

• ocenia wpływ spożytych węglowodanów podczas kolacji na poziom glikemii
• ocenia wpływ spożytych białek i tłuszczy podczas śniadania i obiadu

O GODZINIE 22

• należy kontrolować jeżeli glikemie na czczo są za wysokie
• dokonujemy pomiaru, gdy w nocy pojawiają się niedocukrzenia

W NOCY MIĘDZY 3:00 A 4:00:

• ocenia hiperglikemie i hipoglikemie nocne
• należy dodatkowo kontrolować, gdy pojawiają się koszmary nocne lub nadmierna potliwość

Ważne!

Na wartości pomiaru glikemii znaczący wpływ ma również przeżywany stres oraz stan zapalny w organizmie chorego na cukrzycę.

Powyższe pomiary glikemii umożliwiają lekarzowi podjęcie decyzji o wprowadzeniu zmian w sposobie leczenia

Najczęstsze czynniki wpływające na poziomy glikemii:

• odżywianie
• aktywność fizyczna
• nawodnienie organizmu
• sen, odpoczynek
• stres
• używki, szczególnie alkohol
• stan zapalny w organizmie
• nadmierna masa ciała
• farmakoterapia
• odżywianie

[1] Definicja wg Zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2021 roku, rozdział 1, Zaburzenia rozpoznawania zaburzeń tolerancji glukozy, s. 7

[2] Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2021 roku, rozdział 1. Rozpoznawanie zaburzeń tolerancji glukozy, s. 7

Indeks Glikemiczne Tabela Kalorii w formacie PDF do pobrania.

Kliknij aby pobrać Indeks Glikemiczny w formie tabeli

Czym jest indeks glikemiczny?

Indeks Glikemiczny (IG) to wskaźnik szybkości wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu określonego produktu. Pokarmy o niskim indeksie glikemicznym powodują, ze poziom cukru we krwi rośnie wolniej niż w przypadku produktów o wysokim IG, dzięki czemu na dłużej zaspokajają głód. Poza Indeksem Glikemicznym ważna jest również wartość ładunku gimnicznego (ŁG), która określa odpowiedz glikemiczna po spożyciu określonej porcji produktów spożywczych.

UWAGA! Spożywanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym powoduje szybkie wchłanianie i gwałtowny wzrost poposiłkowy glikemii.

Do czego jest potrzebny indeks glikemiczny?

W zależności od ilości cukru we krwi organizm ma inny mechanizm działania. Powolne przyswajanie i stopniowy wzrost cukru skutkuje powolnym jego spadkiem. Jest to sposób na kontrolę glikemii u osób zmagających się z cukrzycą i zaburzeniami metabolizmu węglowodanów. Poziom glukozy we krwi jest również wyznacznikiem głodu i sytości – wysoki poziom glukozy powoduje wysłanie impulsu informującego o tym, że jesteśmy najedzeni, natomiast niski informuje o głodzie. Oznacza to, że jedząc produkty o wysokim IG, gdzie mamy szybki wzrost (jesteśmy najedzeni) i szybki spadek glukozy we krwi (czujemy głód), przez co będziemy częściej sięgać po jedzenie, aby zaspokoić łaknienie. Oznacza to, że indeks glikemiczny jest przydatny nie tylko w przypadku cukrzycy, ale również dla osób, którzy chcieliby zrzucić kilka zbędnych kilogramów.

Węglowodany węglowodanom nierówne

Węglowodany potocznie nazywane są cukrami. Dzielimy je na dwie grupy: węglowodany proste oraz złożone. Do prostych zaliczamy: glukozę, fruktozę, galaktozę, ksylozę, arabinozę oraz rybozę. Są to cukry, które człowiek przyswaja bardzo szybko – powodują więc szybki wzrost glukozy we krwi.

Węglowodany złożone można podzielić na dwie grupy: przyswajalne i oraz nieprzyswajalny błonnik. Trawienie węglowodanów złożonych jest bardziej skomplikowane, zajmuje więcej czasu – dlatego też  spożycie produktów się z nich składających jest dłuższym procesem i powoduje wolniejszy wzrost glukozy we krwi w porównaniu do cukrów prostych. Oznacza to, że po spożyciu węglowodanów złożonych dłużej będziemy czuć się najedzeni.

Podstawowe zasady stosowania się do wskaźnika Indeksu Glikemicznego (IG):

1. Wysoki indeks glikemiczny maja produkty skrobiowe poddane długotrwałej obróbce termicznej oraz produkty wysokoprzetworzone.
2. Im więcej węglowodanów prostych w produkcie, tym wyższy IG i szybszy wzrost glikemii.
3. Im większa ilość błonnika pokarmowego w produkcie, tym niższy IG i wolniejszy wzrost glikemii.
4. Aby spowolnić wchłanianie cukru, węglowodany zawsze należy spożywać w obecności białka i tłuszczu.
5. Sposób przygotowania posiłku ma znaczenie - im produkt bardziej rozdrobniony i bardziej rozgotowany, tym wyższy indeks glikemicznym (IG) i szybszy wzrost glikemii.

Jak wybierać produkty na podstawie tabeli indeksu glikemicznego?

Indeks glikemiczny został podzielony na trzy grupy:

Niski indeks glikemiczny: mniej niż 55 – produkty, które można wybierać przy układaniu codziennego jadłospisu

Średni indeks glikemiczny: 55-70 – produkty, które można spożywać od czasu do czasu, w małych ilościach i tylko w zbilansowanym posiłku

Wysoki indeks glikemiczny: więcej niż 70 – produkty, których należy unikać

INDEKS GLIKEMICZNY – TABELA

Od czego zależy indeks glikemiczny produktów?

Istnieje kilka czynników, które mogą powodować zmianę indeksu glikemicznego:

• Rodzaj obecnych węglowodanów – im więcej prostych tym wyższy indeks glikemiczny
• Zawartość błonnika pokarmowego – im więcej błonnika (należącego do grupy węglowodanów złożonych) tym mniejszy indeks glikemiczny
• Stopień rozdrobnienia produktu – im bardziej rozdrobniony tym większy indeks
• Stopień przetworzenia i obróbki termicznej produktu – im dłużej gotowany produkt tym większy indeks
• Stopień dojrzałości owoców i warzyw – im dojrzalszy tym wyższy indeks.

Czynniki te powodują, że jeden produkt może mieć inny indeks w zależności od działania powyższych czynników. Przykładowo: gotowana marchewka ma zdecydowanie wyższy indeks glikemiczny (ok. 47) niż marchewka surowa (ok. 16). To samo tyczy się kasz, ryżu, makaronów i innych produktów zawierających w sobie węglowodany.

Jak wprowadzić w życie dietę o niskim indeksie glikemicznym z zastosowaniem tabeli indeksu glikemicznego?

1. Unikaj cukrów prostych.

Im większy ich udział w diecie tym wyższe glikemie. Oznacza to, że należy unikać przede wszystkim: cukru, słodyczy, miodu i dżemów, soków oraz napojów kolorowych. Warto zwrócić uwagę na to, że dopisek „bez dodatku cukru” nie oznacza, że produkt jest pozbawiony cukrów prostych. Można to zauważyć na przykładzie soków owocowych: brak dodatku cukru przez producenta nie oznacza, że sok jest pozbawiony cukrów naturalnie występujących w owocach.

2. Wybieraj produkty składające się z węglowodanów złożonych.

Produkty pełnoziarniste zawierają zdecydowanie więcej węglowodanów nieprzyswajalnych, które powoduję wolniejszy wzrostu poziomu glukozy we krwi. Dlatego dieta powinna obfitować w: grube kasze (np. gryczaną), makaron pełnoziarnisty, chleb razowy, chleb na zakwasie.

3. Nie rozgotowuj produktów.

Warzywa oraz owoce najlepiej spożywać surowe, natomiast kasze, ryż czy makarony warto gotować al dente, czyli na półtwardo. Gotowanie ułatwia trawienie produktów, tak więc przyspiesza jego wchłanianie. Dlatego gotując takie produkty należy pilnować czasu i gotować jak najkrócej.

4. Im mniej rozdrobnione tym lepiej.

Rozdrabnianie niszczy włókna błonnika, przez co traci on swoje właściwości opóźniające wchłanianie glukozy. Surowe jabłko będzie lepszym wyborem niż mus, obrana pomarańcza podzielona na cząstki będzie lepszym wyborem niż świeżo wyciśnięty z niej sok.

Ciężko jest określić w jednym miejscu IG wszystkich produktów, dlatego poniżej jest przedstawiona uproszczony indeks glikemiczny z tabelą.

INDEKS GLIKEMICZNY TABELA UPROSZCZONA

Czym jest hiperglikemia? Wysoki poziom cukru we krwi

Hiperglikemia to stan, kiedy poziom glukozy we krwi przekracza prawidłowe wartości -na czczo powyżej 100 mg/dl (5,5 mmol/l), 2 godz. po posiłku powyżej 140 mg/dl (7,8 mmol/l).

Hiperglikemia może zdarzyć się każdej osobie chorującej na cukrzycę. Niejednokrotnie pozostaje niezauważona (poniżej 180 mg/dl), bo zazwyczaj nie daje żadnych objawów. Jednak przy stężeniach powyżej 250 mg/dl (13,9 mmol/l) może powodować rozwój kwasicy ketonowej, a długotrwała hiperglikemia powoduje przewlekłe powikłania cukrzycy.

Najczęstsze przyczyny hiperglikemii:

- spożycie obfitego posiłku

- zbyt duża podaż węglowodanów

- za mała dawka insuliny

- niedostateczna dawka doustnych leków obniżających poziom glikemii

- brak aktywności fizycznej

- stres

- stany zapalne w organizmie

- przyjmowanie niektórych leków

- spożycie obfitego posiłku

Objawy hiperglikemii (nie muszą wystąpić wszystkie):

- suchość jamy ustnej

- wzmożone pragnienie

- częste oddawanie moczu

- zwiększony apetyt

- senność, uczucie zmęczenia, osłabienie

- zaburzenia widzenia

- zmiany ropne na skórze

- skurcze mięśni

- infekcje narządów moczowo-płciowych

Postępowanie po stwierdzeniu objawów hiperglikemii:

- należy oznaczyć poziom glukozy we krwi

- wykonać dodatkową aktywność fizyczną (jeżeli glikemia nie przekracza 250 mg/dl)

- można podać korekcyjną dawkę insuliny szybko działającej (u osób leczonych insuliną)

- należy zwiększyć ilość wypijanej wody lub innych niesłodzonych płynów

- gdy poziom glukozy we krwi nadal wzrasta, należy udać się do lekarza

- epizod hiperglikemii należy odnotować w dzienniczku samokontroli

- należy sprawdzić swój jadłospis

- bezwzględnie skontrolować leki (termin ważności i czy dawka leku/insuliny była przyjęta)

- koniecznie trzeba sprawdzić sprzęt do podawania insuliny (sprawność wstrzykiwacza, drożność igły)

- należy zastanowić się, czy nie ma dodatkowych problemów zdrowotnych, np. chorego zęba

Zapobieganie hiperglikemii:

- regularne oznaczanie poziomu glikemii i odnotowywanie w dzienniczku samokontroli (elektronicznym lub papierowym)

- rozpoznanie sygnałów ostrzegawczych hiperglikemii

- regularne spożywanie posiłków

- niepomijanie posiłków ani przekąsek

- unikanie cukrów prostych

- planowanie aktywności fizycznej i dostosowywanie posiłków

- przyjmowanie leków o wyznaczonych porach

- częsta zmiana miejsca podawania insuliny

- kontrola poziomów glikemii w razie złego samopoczucia

Zaburzenia wywołane przewlekłą hiperglikemią:

41% - uszkodzenie wzroku

27% - choroby układu krążenia

16% - uszkodzenie nerwów obwodowych

10% - uszkodzenie nerek

6% - zespół stopy cukrzycowej

5% - udar mózgu