Stan przedcukrzycowy- czy oznacza, że będę miał cukrzycę?

Badania w kierunku cukrzycy przy pomocy doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT) wyznaczamy raz w ciągu trzech lat u każdej osoby powyżej 45 roku życia, raz do roku  u kobiet z przebytą cukrzycą ciążową (GDM), u osób z dodatnim wywiadem cukrzycy typu 2 w rodzinie, u otyłych i osób ze stanem przedcukrzycowym. Stan przedcukrzycowy to nieznacznie podwyższone ponad normę wartości glikemii na czczo (100–125 mg/dl), które jeszcze nie spełniają kryterium rozpoznania cukrzycy i określa się je mianem nieprawidłowej glikemii(stężenie cukru w krwi) na czczo (impaired fasting glucose – IFG). Z kolei wartości glikemii w 120 minucie doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT) pomiędzy  (140–199 mg/dl) świadczą o upośledzonej tolerancji glukozy (impaired glucose tolerance – IGT). Obydwa te stany IFG i IGT (występujące zarówno Dół formularzapojedynczo, jak i razem) określa się jako stan przedcukrzycowy, a osoba ta nie ma jeszcze dolegliwości typowych dla stanu cukrzycowego. Występowanie stanu przedcukrzycowego, a zwłaszcza współistnienie IFG i IGT jednoczasowo, znacznie zwiększa szansę na rozwój cukrzycy typu 2. W tym czasie mogą występować dyskretne objawy hipoglikemii reaktywnej czyli niedocukrzenia, które z reguły nie wzbudzają niepokoju. W stanie przedcukrzycowym mogą rozwijać się powikłania wczesne charakterystyczne dla cukrzycy  np. polineuropatia, której objawy nasilają się już po rozwinięciu się cukrzycy pełnoobjawowej.

W badaniach klinicznych wykazano, że zdrowy styl życia (odpowiednia dieta i regularna aktywność fizyczna) mogą zapobiec rozwojowi cukrzycy typu 2. Oznacza to, że osoba w stanie przedcukrzycowym nie jest nieuchronnie skazana na cukrzycę typu 2. Skoro można jej zapobiec, ważne jest poszukiwanie stanu przedcukrzycowego w grupie osób zagrożonych zachorowaniem na cukrzycę typu 2: osoby z nadwagą i otyłością (BMI powyżej 25 kg/m² i/lub obwód w talii powyżej 80 cm u kobiet oraz powyżej 94 cm u mężczyzn)osoby, których rodzice lub rodzeństwo chorują na cukrzycę typu 2, kobiety z przebytą cukrzycą ciążową oraz kobiety które urodziły dziecko o masie ciała powyżej 4 kg. W stanie przedcukrzycowym wchodzimy w obszar innych schorzeń cywilizacyjnych, korespondujących z cukrzycą: osoby z rozpoznaną dyslipidemią, osoby z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym, osoby z chorobami układu sercowo-naczyniowego, kobiety z zespołem policystycznych jajników, osoby mało aktywne fizycznie, osoby z grupy środowiskowej lub etnicznej częściej narażonej na cukrzycę.

Tak więc stan przedcukrzycowy rozpoznajemy przez zastosowanie doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT), polegający na wypiciu 75 g glukozy i pomiarze stężenia glukozy w osoczu krwi na czczo przed wypiciem roztworu i w 120 minucie od wypicia glukozy. Pomiary w tym teście nie mogą być wykonywane za pomocą glukometru, a pacjent powinien być odpowiednio poinstruowany o przebiegu badania (powinien być wypoczęty i na czczo, czas pomiędzy oznaczeniami glukozy (2 godz) musi spędzić w spoczynku, w miejscu badania i nie może przyjmować żadnych posiłków w tym czasie. Amerykanie dopuszczają możliwość rozpoznania stanu przedcukrzycowego na podstawie stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c): 5,7–6,4%. Konieczna jest poprawa jakości życia przez modyfikację składu i sposobu odżywiania polegający na redukcji masy spożywanych pokarmów, prowadzeniu dzienniczka odżywiania, nie przekraczaniu zalecanego spożycia tłuszczów, zmniejszeniu wielkości porcji, zwiększeniu spożycia pokarmów bogatych w błonnik. To nie wystarcza jednak dla zniesienia zagrożenia cukrzycą typu 2. Osoby te dodatkowo muszą stale wymuszać w swoim organizmie ujemny bilans kaloryczny poprzez codzienny leczniczy trening mięśniowy. Nasi podopieczni nie są w stanie nawet w dłuższym przedziale czasu przestawić się na mniejsze i ubogokaloryczne jedzenie, połączone z codziennym dodatkowym wydatkiem energetycznym. Dopiero opieka instruktorów fitness, personalnych trenerów zdrowia, wolontariuszy, edukatorów zdrowotnych i dietetyków, może zmienić nawyki i przyzwyczajenia odnośnie odżywiania i ćwiczeń mięśniowych. Zdiagnozowane osoby w wieku średnim i starszym zagrożone cukrzycą w stanie przedcukrzycowym rzadko samodzielnie osiągają cele profilaktyczne, pomimo że próbujemy wdrażać po kilku miesiącach pomocniczy lek farmakologiczny – metforminę.

Autor: Doktor nauk med.  Zygmunt Trojanowski

Cukrzyca a Alzheimer.

Chorzy na cukrzycę typu II mają o 65 proc. wyższe ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera w porównaniu z osobami zdrowymi. Z kolei skłonność do depresji i do reagowania silnym stresem (napięciem emocjonalnym) sprzyjają chorobie.

Nie każde zubożenie sprawności intelektualnej to alzheimer. Sprawność umysłowa, w tym zapamiętywania, słabnąca najczęściej u osób starszych, może być adekwatna do wieku albo iść w parze z jakąś formą demencji na tle zespołów psychoorganicznych.

Lekarze amerykańscy opublikowali w Proceedings of the National Academy of Sciences teorię, iż alzheimer może być odmianą cukrzycy atakującą mózg. Insulina utrzymująca cukier we krwi na odpowiednim poziomie chroni także części mózgu odpowiedzialne za pamięć. William Klein, neurobiolog i fizjolog z Uniwersytetu Northwestern uważa, że terapie ukierunkowane na zwiększenie wrażliwości mózgu na insulinę mogą okazać się nowym sposobem leczenia choroby Alzheimera. Podejrzany jest fakt, że naukowcy z Uniwersytetu Northwestern w Illinois pobrali materiał z mózgu w Brazylii we współpracy z lekarzami z Uniwersytetu w Rio de Janeiro, a komórki nerwowe pobrane z hipokampa (struktury mózgu odpowiedzialnej za zapamiętywanie) poddano działaniu insuliny i leku na cukrzycę pod nazwą rosiglitazon (który uwrażliwia komórki na insulinę). Oczywiście „uwrażliwiacz” na działanie insuliny-rosiglitazon - mimo usiłowań reanimacji w ub. roku doszczętnie skompromitowany w USA, okazał się bardzo dobry dla Brazylijczyków. Zainspirowany doniesieniami doktora Andrew Stypko z Teksasu dopowiem co nieco na ten temat.

Komórki macierzyste są prekursorami wszystkich innych komórek organizmu. Innymi słowy, mają zdolność przekształcania się w dowolne komórki ludzkiego ciała. W związku z takimi możliwościami są one przez wielu naukowców uważane za największą szansę współczesnej medycyny, dzięki której uda się być może stworzyć skuteczne terapie przeciw nieuleczalnym dzisiaj chorobom, takim jak choroba Parkinsona, Alzheimera, cukrzyca czy przerwanie rdzenia kręgowego. Kontrowersje wzbudza jedynie źródło pozyskiwania komórek macierzystych. Żadnych problemów etycznych nie stwarza kwestia pobierania tzw. dorosłych komórek macierzystych ze szpiku lub innych tkanek dojrzałego człowieka. Niestety komórki te nie są w stanie przekształcać się we wszystkie inne komórki organizmu. O wiele większe zdolności pod tym względem mają tzw. embrionalne komórki macierzyste, pobierane od ludzkich embrionów. Problemem jest to, że w wyniku usunięcia komórek macierzystych zarodek umiera. Dotychczas używano do tego celu niewykorzystanych zarodków, stworzonych w ramach leczenia niepłodności. Największe kontrowersje wzbudzają jednak podejmowane próby klonowania ludzkich zarodków właśnie w celu otrzymania komórek macierzystych. Niedawno mieliśmy do czynienia z bardzo ożywioną debatą na ten temat w Stanach Zjednoczonych. W bardzo gorących dyskusjach udział wzięli nie tylko lekarze i naukowcy, ale również politycy czy przedstawiciele kościołów. W Polsce, jak przyznał podsekretarz stanu w MNiI dr Jan Krzysztof Frąckowiak, istnieje dość silny opór społeczny przeciwko wykorzystywaniu komórek macierzystych pozyskiwanych od embrionów. Jego źródłem jest w szczególności spór o to, od jakiego momentu zaczyna się ludzkie życie i czy możemy mówić o nim już w przypadku zarodka.

Autor: Zygmunt Trojanowski

Cukrzyca dotyka coraz większej ilości osób. W Polsce choruje już 3 mln osób, a szacuje się, że 1 mln nawet o tym nie wie. To podstępna choroba, która początkowo nie daje widocznych objawów. Dowiedz się, czym jest stan przedcukrzycowy i dlaczego należy go leczyć.

Cukrzyca typu drugiego to najczęściej występujący typ cukrzycy w Polsce. Z 3 mln chorych aż 85-90 proc. choruje właśnie na ten rodzaj cukrzycy. Wiele osób nie wie o tym, że choruje, tym samym bardzo często nie jest świadoma, że występuje u nich stan przedcukrzycowy.

Stan przedcukrzycowy – to nic innego jak zaburzenia poziomu cukru we krwi, które w przeciągu kilku lat często przekształcają się w cukrzycę. Bez podjęcia odpowiednich działań – prediabetes – z całą pewnością rozwinie się i przeobrazi w cukrzycę. Warto podkreślić, że o ile pacjent nie wykona badań diagnostycznych, to samodzielnie nie jest w stanie wykryć, czy ma stan przedcukrzycowy. Dlatego też zaleca się profilaktyczne wizyty w poradniach, w których specjalista na podstawie wywiadu i podstawowych badań diagnostycznych oceni ryzyko zachorowalności.

Chce sprawdzić, czy mam stan przedcukrzycowy – jak to zrobić?

Aby sprawdzić, czy masz stan przedcukrzycowy, należy udać się do gabinetu lekarskiego. Na początku lekarz przeprowadzi wywiad – stan przedcukrzycowy jest bardziej prawdopodobny u osób, które mają nadwagę bądź są otyłe, w ich rodzinie są bądź byli chorzy na cukrzycę, mają nadciśnienie, prowadzą siedzący tryb życia, niezdrowo jedzą, a także mają zaburzenia lipidowe. To pierwsze oznaki, które mogą naprowadzić lekarza, aby upewnić się, czy nie występuje u tych pacjentów stan przedcukrzycowy. By mieć 100 proc. pewność lekarz zleci badania. Aby sprawdzić, czy u pacjenta występuje stan przedcukrzycowy, należy wykonać badanie stężenia glukozy na czczo. Jeśli wynik będzie między 100 a 125 mg/dl – stwierdza się stan przedcukrzycowy. Po tym badaniu wykonuje się z reguły także doustny test obciążenia glukozy. Jeśli wynik testu w drugiej godzinie stężenia glukozy będzie wskazywał wynik między 140 a 199 mg/dl oznaczać to będzie upośledzoną tolerancję glukozy. Jeśli diagnozą będzie stwierdzenie stanu przedcukrzycowego, lekarz podejmie kroki mające na celu uchronienie pacjenta przed cukrzycą.

Diagnoza: stan przedcukrzycowy – jak go leczyć?

Stan przedcukrzycowy nieleczony prowadzi do cukrzycy. Aby temu zapobiec, chory powinien zmienić styl życia. Przede wszystkim musi skupić się na zmianie diety na zbilansowaną tzn. z dopasowaną do zapotrzebowania organizmu kalorycznością. Pomoże to zredukować masę ciała, a także zmienić nawyki żywieniowe na zdrowsze. Ponadto musi również zadbać o codzienną aktywność fizyczną, która nie tylko zredukuje tkankę tłuszczową, ale także dotleni organizm, wspomoże pracę układu krwionośnego, poprawi kondycję i samopoczucie. Z reguły takie zmiany pomagają w przywróceniu odpowiedniego poziomu glukozy we krwi. Jeśli wdrożenie takich działań nie pomoże bądź pacjent znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na cukrzycę, lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne. W tym przypadku najczęściej stosuje się Metforminę, która skutecznie obniża poziom cukru we krwi.