Aktualności

Okres jesienno-zimowy sprzyja przeziębieniom, a cukrzyca to choroba, której kontrolę utrudnia każda infekcja. Jeśli dodatkowo przebiega z gorączką, to organizm, zajęty jej zwalczaniem, staje się mniej wrażliwy na podawaną insulinę. Wydzielanie hormonów powodujących wzrosty glikemii, takich jak kortyzol oraz glukagon, prowadzi do „stresu fizjologicznego”, powodującego podniesienie cukru we krwi. Temperatura ciała powyżej 39°C może mieć wpływ na zwiększone zapotrzebowania na insulinę o nawet 50% w ciągu doby.

Aby utrzymać cukrzycę w garści w czasie choroby potrzebna jest dodatkowa samokontrola. Przede wszystkim dlatego, że hiperglikemia wydłuża czas infekcji. Pojawiać się może niezależnie od spożywanych posiłków, ze względu na walkę organizmu z chorobą. Insulina krążąca we krwi nie potrafi przedostać się wówczas do komórek, przez co często niezbędna bywa zwiększona dawka leków. Nieregularne i odbiegające od normy odżywianie w połączeniu z insulinoopornością w czasie choroby sprawiają, że glikemia jest trudna do utrzymania w normie. Występujące przewlekle podwyższenie poziomu glukozy we krwi ma negatywny wpływ na mechanizmy zwalczające bakterie, wirusy czy grzyby. Upośledzenie odporności skutkuje również uszkodzeniem nerwów i naczyń krwionośnych, prowadząc do utrudnionego gojenia ran. Z tego powodu podczas infekcji zalecane jest częstsze mierzenie poziomu glukozy.

Wysoki poziom cukru we krwi oraz nieodpowiednia dieta sprzyjają zakwaszeniu organizmu. Nieprawidłowy metabolizm węglowodanów prowadzi do czerpania energii
z tłuszczów zamiast węglowodanów, co skutkuje zwiększonym poziomem ciał ketonowych.

Prawidłowa dieta w okresie gorączki to 5 lub 6 niewielkich i lekkostrawnych posiłków dziennie.  Warto wówczas sięgać po produkty o niskim indeksie glikemicznym, bez cukrów prostych
i nasyconych tłuszczów.

Objawy, które powinny zaniepokoić osoby chorujące na cukrzycę, to: senność, zmęczenie, uczucie suchości w ustach, zwiększone pragnienie oraz nawracające infekcje. Towarzyszyć im mogą dodatkowe objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak bóle brzucha oraz biegunka i wymioty. W przypadku wystąpienia podwyższonej temperatury ciała nie wolno zapominać o odpowiednim nawodnieniu. Zapotrzebowanie na płyny u osoby gorączkującej może być nawet dwukrotnie wyższe niż na co dzień. Wyrównana glikemia zwiększa odporność organizmu na infekcję. [1]

Sprawdź dietę wspierającą odporność organizmu na Strefie Diabetyka.

Aby mieć pełen obraz swoich wyników i jak najlepiej je kontrolować, warto skorzystać z glukometru Abra Smart BT wraz z aplikacją Istel Health, która pozwala na ciągły dostęp do historii Twoich wyników.  Teraz możesz również założyć konto w Systemie Istel Care i poczuć się bezpiecznie dzięki możliwości udostępniania wyników lekarzowi bez wychodzenia z domu. Dowiedz się więcej o Systemie Istel Care: www.istelcare.pl

[1] Piśmiennictwo:

https://cukrzyca.pl/cukrzyca/przewlekle-powiklania-cukrzycy/grypa-a-cukrzyca/

https://diabetyk.pl/zycie-z-cukrzyca/leczenie/goraczka-i-choroby-infekcyjne/

http://diabetologiaonline.pl/diabetyk_cukrzyca2,info,416,0.html

https://strefadiabetyka.pl/dieta-diabetyka-wspierajaca-odpornosc-organizmu/

Zgodnie z najnowszymi zaleceniami PTD „wysiłek fizyczny — ze względu na wielokierunkowe korzyści, jakie przynosi jego wykonywanie — jest integralną częścią prawidłowego, kompleksowego postępowania w leczeniu cukrzycy”.[1]

Należy jednak przestrzegać kilku zasad:

• nie należy ćwiczyć na czczo (najlepiej, aby wysiłek rozpoczynać 2 godziny po lekkim posiłku)
• początkowa aktywność fizyczna powinna być umiarkowana i dostosowana do możliwości pacjenta
• optymalne efekty przynosi regularny wysiłek fizyczny, podejmowany najlepiej codziennie (ewentualnie co 2-3 dni)
• przed rozpoczęciem ćwiczeń należy wykonać 5-10 min rozgrzewkę o niskiej intensywności, po zakończeniu zaś 5-10 min ćwiczenia wyciszające
• należy zapobiegać odwodnieniu organizmu oraz nie dopuszczać do wystąpienia uczucia pragnienia
• wybierając się na trening lub spacer trzeba mieć ze sobą łatwo przyswajalne węglowodany (na wypadek spadku poziomu glukozy we krwi)
• ćwiczyć należy w wygodnym obuwiu, pamiętając o pielęgnacji stóp oraz ryzyku ich uszkodzenia podczas wysiłku
• zalecany wysiłek fizyczny powinien powodować przyspieszony oddech oraz bicie serca, ale jedynie do momentu, kiedy można swobodnie rozmawiać (należy unikać zadyszki)
• nie wolno ćwiczyć w czasie przeziębienia, infekcji, stanu zapalnego, gorączki, grypy lub pogorszonego samopoczucia

Pamiętaj:

• kontroluj glikemię przed i po zakończeniu treningu
• w przypadku pogorszenia samopoczucia zmierz poziom cukru także w trakcie treningu
• nie trenuj bezpośrednio po posiłku lub podaniu insuliny (odczekaj przynajmniej godzinę)
• przerwij aktywność natychmiast, gdy poczujesz się źle lub zaczniesz podejrzewać, że możesz mieć hipoglikemię
• dbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu (wskazane jest picie wody; unikaj napojów izotonicznych oraz soków, które zawierają cukier i mogą spowodować hiperglikemię)
• uważnie obserwuj swoje stopy, zwłaszcza po treningu; ćwicz tylko w wygodnym, sportowym obuwiu
• zawsze miej przy sobie przekąskę na wypadek spadku poziomu glukozy

Osoby chorujące na cukrzycę typu I, po uzyskaniu pozytywnej opinii diabetologa do uprawiania wybranej dyscypliny sportu, szczególną uwagę powinny zwrócić na optymalne glikemię zarówno przy rozpoczęciu, jak i w trakcie uprawiania sportu, które zgodnie z najnowszymi zaleceniami PTD:

• dla wysiłku tlenowego (aerobowego) powinny mieścić się w przedziale 126-180 mg/dl
• dla wysiłku beztlenowego (siłowego) powinny mieścić się w przedziale 90-180 mg/dl

Od czego zacząć?

Przede wszystkim nie powinno się zaczynać od intensywnych ćwiczeń, zwłaszcza jeśli dotychczas prowadziło się siedzący tryb życia. Aktywność należy zwiększać stopniowo. Warto zacząć od 15-minutowego spaceru, odbywanego coraz bardziej energicznym krokiem. Po kilku dniach można wydłużyć czas spaceru o kilka minut. Docelowo najkorzystniej, aby trwał on co najmniej pół godziny, a najlepiej godzinę. Porównywalną formą aktywności jest spokojna przejażdżka rowerowa. Warto zadbać, aby aktywność dostosowana była zarówno do pory roku, jak i trybu życia. Korzystne i motywujące może okazać się wybranie różnego rodzaju wysiłku fizycznego na poszczególne dni tygodnia.

Kolejny krok to systematyczność. Nie spodziewajmy się zadowalających efektów, jeśli jej nie przestrzegamy. Zaleca się, aby umiarkowany wysiłek fizyczny (trwający 30 minut) odbywał się każdego dnia tygodnia, minimalnie cztery razy w tygodniu. Warto zaplanować sobie harmonogram ćwiczeń z wyprzedzeniem i trzymać się ustalonego grafiku. W tym celu można prowadzić dzienniczek aktywności, który będzie przypominał o zbliżającej się aktywności oraz motywował do przestrzegania ustalonego planu.

Warto zadbać o odpowiedni ubiór, najlepiej dedykowany osobom uprawiającym sport, czyli odprowadzający wilgoć na zewnątrz i pozwalający skórze oddychać. Strój musi być wygodny i na tyle luźny, aby nie powodował obtarć oraz odparzeń skóry.

Nie należy zapominać o rozgrzewce oraz ćwiczeniach wyciszających na zakończenie treningu. Każde z nich powinny trwać ok. 10 minut.

Pielęgnacja stóp a wysiłek fizyczny

Należy pamiętać o tym, że powikłania cukrzycy mają wpływ na upośledzone odczuwanie drobnych otarć i skaleczeń. Niezauważone w porę, ze względu na utrudnione gojenie, mogą prowadzić do poważnych problemów. [2] Cukrzyca sprzyja także rozwojowi zakażeń grzybiczych, niezbędna jest więc odpowiednia higiena. Obuwie do ćwiczeń powinno być wygodne i miękkie, najlepiej dedykowane do uprawiania konkretnego sportu, jak aerobik czy bieganie. Warto zaopatrzyć się w odpowiednie skarpetki, które zabezpieczą skórę przed odparzeniem. Bezpośrednio po wysiłku stopy należy umyć w wodzie o temperaturze 37°C i dokładnie je osuszyć, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzeni międzypalcowych. Po każdym treningu powinno się również obejrzeć stopy, aby upewnić się, że nie doszło do skaleczenia lub otarcia. Pomocne może okazać się lusterko. Wystarczy ułożyć je na ziemi i trzymając nad nim stopę dokładnie obejrzeć jej odbicie. Bardzo ważne jest pilnowanie odpowiedniej długości paznokci, a do ich skracania używać się powinno wyłącznie pilnika.

Ryzyko niedocukrzenia podczas uprawiania sportu

Podczas wysiłku fizycznego dochodzi do zwiększonego wykorzystania glukozy oraz zmniejszenia stężenia cukru we krwi. Aby temu zapobiec nie wolno rozpoczynać ćwiczeń na czczo oraz gdy stężenie cukru we krwi jest niższe niż 100 mg/d. Warto poinformować osoby, które towarzyszą w spacerze/treningu o chorobie, aby potrafiły one w porę zareagować i udzielić pomocy. Należy obserwować swój organizm i zwracać uwagę na wszelkie niepokojące symptomy.

Objawy powysiłkowego niedocukrzenia krwi:

• przyspieszone tętno
• osłabienie
• senność;
• zawroty głowy
• drżenie mięśni
• ból brzucha

Pobierz e-book wysiłek fizyczny w cukrzycy typu 2 na STREFIE DIABETYKA. [3] [1] Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2020, Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Diabetologia Praktyczna, rozdział 6, Terapia behawioralna, Zasady podejmowania wysiłku fizycznego, 2020, tom 6, nr 1, s. 24

Choroby niezakaźne globalnym zagrożeniem dla zdrowia

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wśród pozostałych globalnych zagrożeń dla zdrowia wskazuje choroby niezakaźne, takie jak cukrzyca, choroby nowotworowe i choroby serca. Odpowiedzialne są one łącznie za ponad 70 proc. zgonów na świecie (ok. 41 mln ludzi, w tym 15 mln w wieku 30-69 lat). WHO wskazuje na pięć głównych czynników ryzyka tych chorób: używanie tytoniu, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, niezdrowa dieta, zanieczyszczenie powietrza. Jakie znaczenie w przypadku chorób przewlekłych ma ocena stanu zdrowia na odległość?

Telemedycyna w służbie przewlekle chorym

Co oznacza termin „telemedycyna”? To zastosowanie technologii teletransmisyjnych do przekazania danych medycznych do celów diagnostycznych, profilaktycznych oraz terapii. Rozwiązania telemedyczne służyć mają poprawie efektywności systemu opieki zdrowotnej. Tak prowadzona działalność medyczna musi być oczywiście prowadzona równolegle z odpowiednią edukacyjną. „Wykorzystywanie telemedycyny w opiece nad pacjentami zostało dopuszczone przepisami polskiego prawa, jest zgodne z aktualną wiedzą medyczną, a rozwój telemedycyny w ramach systemu ochrony zdrowia jest rekomendowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO)”.[1] Zdalne konsultacje nie mają na celu zastąpienia personelu medycznego, lecz danie mu dodatkowych narzędzi do  świadczenia jak najlepszej opieki medycznej. Lekarze coraz chętniej korzystają z tej możliwości, a co na ten temat sądzą pacjenci?

Niemal 90% Polaków chce korzystać z teleporad

Badanie MedFile „Cyfrowa opieka zdrowotna – potencjał zdalnych porad lekarskich w Polsce”[2] daje jasną odpowiedź – ze zdalnej pomocy medycznej chce korzystać prawie 90 procent Polaków. Ponad połowa ankietowanych korzystała z teleporady. Niemal 45% uczestników badania za główną zaletę zdalnej wizyty uznała możliwość udzielenia szybkiej pomocy pacjentowi. Ankietowani wskazywali także na ułatwiony dostęp do lekarza oraz skrócenie czasu oczekiwania na pomoc medyczną. Telemedycyna uznawana jest za najbezpieczniejszą formę kontaktu z lekarzem przez ponad 70% Polaków.

Zalet telemedycyny jest więcej

Zdalna wizyta lekarska umożliwia dostęp do specjalistów osobom np. z obszarów wiejskich. Poszerzenie tego zasięgu w obliczu ograniczonej liczby lekarzy pozwala na zwiększenie ilości pacjentów (często o tych, którzy nie chcieli, bądź nie byli dotychczas w stanie pokonywać wielu kilometrów). Zmniejszenie dystansu pomiędzy lekarzem a pacjentem ma ogromne znaczenie w przypadku osób starszych. Wielu z nich potrzebuje jedynie konsultacji, a ta z powodzeniem może zostać przeprowadzona na odległość, bez konieczności przemierzania trasy do specjalisty. Pacjent korzystający z teleporady unika przebywania w poczekalni, nie naraża się więc na dodatkowe infekcje. Poza oszczędnością czasu wpływa to więc także na ograniczenie kosztów opieki zdrowotnej. Przy obecnym rozwoju urządzeń do domowej diagnostyki wiele osobistych wizyt kontrolnych wydaje się zbędnych. Dzięki wyposażeniu w funkcję Bluetooth, wynik badania można wysłać lekarzowi bez wychodzenia z domu, np. pocztą e-mail.

Szybka diagnoza może uratować życie

Korzystanie z urządzeń do domowej diagnostyki znacznie usprawnia proces diagnozy. Pozwala na dostosowanie terapii oraz prowadzenie jej w domu pacjenta. Osoby obłożnie chore mogą liczyć na stały nadzór, nie narażając się na dodatkowe infekcje. W przypadku nagłego pogorszenia samopoczucia osoby diagnozowanej, wezwany zespół ratowniczy może otrzymać wynik badania jeszcze w drodze do pacjenta.  Znacznie skróci to czas potrzebny na postawienie diagnozy i ratowanie życia. Telemedycyna odgrywa dużą rolę u pacjentów w trakcie rekonwalescencji. Umożliwia skrócenie pobytu w szpitalu po przebytym urazie, zabiegu, czy operacji. Odpowiednia profilaktyka przy użyciu urządzeń telemedycznych może skutkować uniknięciem pobytu w szpitalu.

Rozwój telemedycyny jest niezbędny

W świetle dynamicznego wzrostu liczby osób przewlekle chorych, rosnących kosztów opieki zdrowotnej oraz starzejącego się społeczeństwa, rozwój telemedycyny jest nie tylko nieunikniony, ale przede wszystkim niezbędny. Staje się ona coraz powszechniejsza, a zaufanie do tego typu konsultacji deklaruje coraz więcej pacjentów. Telemedycyna jawi się jako szansa na zwiększenie dostępności, poprawę jakości oraz bezpieczeństwa opieki zdrowotnej. Kontakt z lekarzem w postaci telekonsultacji postrzegany jest także jako mniej stresujący. Ograniczenie niekoniecznie uzasadnionych medycznie wizyt, a tym samym skrócenie kolejek do specjalistów to korzyść, którą odczuwa nie tylko personel medyczny, ale także sami pacjenci. Rosnące potrzeby zdrowotne społeczeństwa, przy deficycie kadr medycznych, skutkują szukaniem efektywnych rozwiązań. Najskuteczniejszym już od dłuższego czasu wydaje się być telemedycyna.

Piśmiennictwo:

Piotrowicz R, Rużyłło W. Telekardiologia, Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa 2011

https://stronazdrowia.pl/choroby-przewlekle-definicja-i-klasyfikacja-lista-chorob-przewleklych-i-ich-symbole-wg-icd10/ar/c14-14329863

https://www.who.int/news-room/feature-stories/ten-threats-to-global-health-in-2019

https://www.biostat.com.pl/img/UserFiles/Raporty/e-wizyta/biostat_raport_e-wizyta.pdf

http://telemedycyna-poradnik.pl/

http://telemedycyna-raport.pl/#raport

https://www.biostat.com.pl/img/UserFiles/Raporty/pacjenci-w-czasie-koronawirusa/raport_Biostat_22032020.pdf

https://laborant.pl/index.php/telemedycyna-przyszloscia-systemu-ochrony-zdrowia

[1] http://www.telemedycyna-poradnik.pl/api/file/events/rtgr/poradnik_dla_pacjentow.pdf s. 3.

[2] Badanie przeprowadzone we współpracy z Centrum Badawczo-Rozwojowym BioStat® metodą CAWI od 27 do 30 listopada 2019 roku na reprezentatywnej grupie 1001 Polaków