Aktualności

Mam cukrzycę. I co dalej?

1. Jaki glukometr wybrać?
2. Co trzeba wiedzieć o paskach testowych?
3. Co warto wiedzieć o nakłuwaczu?
4. Co warto wiedzieć o nakłuwaczu?
5. Częstotliwość zmiany lancetu:
6. Co jest potrzebne do zbadania glikemii przy pomocą glukometru?
7. Przygotowanie się do pomiaru glikemii
8. Właściwe przeprowadzenie pomiaru glikemii:

Garść niezbędnych informacji, by utrzymać cukrzycę w garści.

1. Wybieraj produkty o niskim Indeksie Glikemicznym (IG), unikaj produktów o wysokim.
2. Wprowadź do codziennego harmonogramu minimum 30 minut aktywności dziennie (pamiętaj, aby każdy rodzaj aktywności skonsultować z lekarzem).
3. Jak najczęściej wybieraj warzywa – najniższy IG mają w formie surowej. Pamiętaj, że ich gotowanie podnosi IG, więc przygotowuj je al dente.
4. Unikaj sosów i panierek
5. Posiłki mięsne wybieraj w formie gotowanej, pieczonej lub duszonej. Unikaj smażenia.
6. Unikaj alkoholu.
7. Unikaj słodyczy – podnoszą poziom cukru we krwi.
8. Regularnie mierz poziom cukru we krwi
9. Pamiętaj, że cukrzyca to nie tylko wysoki poziom cukru, ale także wiele możliwych powikłań, takich jak uszkodzenie wzroku, nerek, stopa cukrzycowa, czy zaburzenia układu krążenia prowadzące do zawałów i udarów.

Jaki glukometr wybrać?

Glukometr powinien być dopasowany do potrzeb pacjenta.  Jeżeli np. osoba chorująca na cukrzycę ma osłabiony wzrok, to ekran glukometru i litery na nim muszą być na tyle duże, aby były wyraźnie widoczne. Należy sprawdzić jak urządzenie układa się w dłoni i czy przyciski nie są zbyt małe. Dodatkowe funkcje w glukometrze powinny być pomocne, a nie utrudniać obsługę. Czasami wielkość glukometru stanowi podstawową zaletę. Zawsze glukometr należy dobierać indywidualnie.

Co trzeba wiedzieć o paskach testowych?

- należy kontrolować ich termin ważności

- są jednorazowego użycia

- należy je przechowywać szczelnie zamknięte w oryginalnym opakowaniu

- zużyte stanowią materiał skażony

- nie można narażać ich na światło słoneczne

- należy kupować paski testowe dedykowane dla konkretnego glukometru

Co warto wiedzieć o nakłuwaczu?

- to automatyczne urządzenie do nakłuwania palca

- jest dopasowany tylko do konkretnych lancetów

- umożliwia regulację nakłucia

- jest wielokrotnego i tylko osobistego użycia

Nie należy dokonywać nakłucia samą igłą, bez wykorzystania nakłuwacza. Nie jest to bezpieczne, istnieje ponadto ryzyko zbyt głębokiego nakłucia. Nakłuwacz umożliwia ustawienie głębokości nakłucia oraz zmniejsza ryzyko zanieczyszczenia ostrza. Dodatkowo, uzyskanie kropli krwi do pomiaru glikemii jest bardziej komfortowe.

Częstotliwość zmiany lancetu:

Należy pamiętać o częstej zmianie lancetu. Lancety są jednorazowego użytku i nie nadają się do ponownej sterylizacji. Ostrze bardzo szybko ulega zużyciu – już po pierwszym nakłuciu pod dużym powiększeniem można zobaczyć wyraźne ślady odkształcenia. Zmiana lancetu po każdym nakłuciu to:

- większy komfort pacjenta (ostry lancet umożliwia łatwiejsze i mniej bolesne uzyskanie próbki krwi)

- mniejsze ryzyko zakażenia mikrobiologicznego (tylko fabrycznie zabezpieczony, oryginalnie zapakowany lancet daje pewność sterylności)

- każdorazowa zmiana lancetu to również większa wiarygodność wyniku

Co jest potrzebne do zbadania glikemii przy pomocą glukometru?

- glukometr

- paski testowe

- nakłuwacz

- lancet

- źródło bieżącej wody

- ręcznik lub chusteczki higieniczne

- gaziki jednorazowego użycia

- pojemnika na skażony materiał

- dzienniczek samokontroli

Pamiętaj, aby nie pożyczać swojego zestawu do pomiaru glikemii nawet członkom rodziny. Służy on do osobistego użycia, ponieważ praca na nim związana jest z bezpośrednim kontaktem z krwią. To naraża na przenoszenie różnych chorób.

 
Przygotowanie się do pomiaru glikemii

Aby prawidłowo dokonać pomiaru glikemii należy skompletować niezbędny zestaw (opisany wyżej). Pomiary glikemii powinny być wykonywane w odpowiednim czasie w stosunku do spożywania posiłków, zgodnie z zaleceniami lekarza lub edukatora ds. diabetologii i w zależności od typu cukrzycy i sposobu leczenia.

Przed dokonaniem pierwszego pomiaru należy w glukometrze ustawić datę, godzinę i jednostkę pomiaru zgodnie z informacją umieszczoną w instrukcji obsługi.

Właściwe przeprowadzenie pomiaru glikemii:

1. Staranne umycie i osuszenie rąk

Należy pamiętać, że przed pomiarem glikemii, miejsca nakłucia nie należy dezynfekować. Nawet jeśli uważamy, że ręce są czyste, należy je umyć pod bieżącą, ciepłą wodą używając do tego mydła. Podczas mycia opuszki palców należy masować, aby usprawnić przepływ krwi, co umożliwi uzyskanie prawidłowej kropli. Następnie dłonie powinny być dokładnie osuszone. Kropla krwi nie powinna spływać z wodą, ani przez nią być rozcieńczana.

2. Przygotowanie nakłuwacza

Do nakłuwacza należy włożyć jednorazowy lancet, ustawić głębokość nakłucia i przygotować urządzenie w pozycji gotowej do nakłucia (naciągnięcie przycisku napinającego).

3. Wsunięcie paska testowego do glukometru

Do portu paska testowego znajdującego się na glukometrze należy włożyć pasek testowy zgodnie z informacją zawartą w instrukcji obsługi glukometru. W taki sposób uruchamia się glukometr. Na ekranie urządzenia pojawi się informacja o gotowości glukometru do użycia. Po wyjęciu paska testowego z opakowania zbiorczego należy go szczelnie zamknąć. Niektóre typy glukometrów wymagają wcześniejszego włączenia odpowiedniego przycisku.

4. Nakłucie palca

Po dokonaniu wyboru palca, który zostanie nakłuty, należy go wymasować ruchem od nasady do opuszki palca, aby zapewnić uzyskanie odpowiedniej kropli krwi. Nie należy nakłuwać kciuka i palca wskazującego (te palce oszczędzamy ze względu na to, że do chwytania używamy właśnie tych dwóch palców). Dociskając nakłuwacz do bocznej części opuszki palca należy nakłuć palec.

5. Uzyskanie kropli krwi

Należy tak dobrać głębokość nakłucia, aby krew wypływała samoistnie. Nie powinno się wyciskać krwi, ponieważ może to wpłynąć niekorzystnie na wynik. Przy wyborze glukometru trzeba zwrócić uwagę, aby do badania potrzebna była niewielka kropla krwi. Większość osób bez problemu uzyskuje próbkę krwi poniżej 1 mikrolitra (µl), dlatego też warto brać pod uwagę glukometry spełniające ten warunek (np. glukometr Diagnostic Gold potrzebuje kropli krwi wielkości 0,9 µl, glukometr Abra Smart BT tylko 0,5 µl).

6. Nanoszenie próbki krwi

Nakłuty palec powinien pozostać nieruchomy. Drugą dłonią należy przenieść glukometr, w którym umieszczony jest pasek. Zbliż krawędź paska, na której jest wąski kanalik do kropli krwi.

Pozwól, aby została pobrana odpowiednia ilość krwi, która napełni okno kontrolne w całości.

7. Wykonanie pomiaru

Całkowite wypełnienie okna kontrolnego paska testowego uruchomi odliczanie glukometru. W tej sytuacji należy odsunąć pasek od kropli krwi. Po chwili na ekranie glukometru wyświetli się wynik pomiaru poziomu glukozy twe krwi, który zostanie zapisany w pamięci urządzenia. Nasączonym, jednorazowym gazikiem należy zabezpieczyć miejsce nakłucia.

8. Odnotowanie wyniku pomiaru poziomu glukozy we krwi

Uzyskaną wartość należy odnotować w elektronicznym lub papierowym dzienniczku samokontroli

Odporność w cukrzycy

Cukrzycy towarzyszy spadek odporności, czyli zaburzenie mechanizmów obronnych organizmu.  Nieprawidłowy metabolizm glukozy wiąże się z zaburzeniami funkcji leukocytów, czyli białych krwinek odpowiedzialnych za ochronę przed infekcją. Jako podstawowy element układu odpornościowego odpowiadają one za fagocytozę, czyli proces pochłaniania patogenów przez komórki zwane fagocytami. Aby przebiegła ona prawidłowo, niezbędna jest energia pozyskiwana z glikolizy. Niedobór insuliny występujący u cukrzyków wpływa na upośledzenie glikolizy, a w konsekwencji na przebieg fagocytozy. Fagocyty mają w związku z tym obniżoną zdolność neutralizowania działania wirusów, grzybów i bakterii, przez co dochodzi do częstszych i intensywniejszych zakażeń. Pogorszone gojenie się ran wpływa na utrudnienie procesów obronnych organizmu. Cukrzycy powinni więc ze szczególną czujnością dbać o swoje zdrowie.

W związku z upośledzeniem odporności w cukrzycy bardzo istotna jest regularna kontrola glikemii, zwłaszcza w przypadku infekcji. Ważne jest jak najszybsze rozpoznanie jej źródła oraz wprowadzenie odpowiedniego leczenia. W przypadku diabetyków gorączka utrudnia kontrolę glikemii, nie wolno więc bagatelizować żadnych objawów przeziębienia i grypy.    Organizm podczas walki z bakteriami lub wirusami staje się mniej wrażliwy na insulinę, rośnie więc stężenie glukozy we krwi. Do lekarza należy udać się już przy pierwszych objawach infekcji. W przypadku choroby niezbędna może okazać się hospitalizacja oraz wyrównanie cukrzycy w warunkach szpitalnych.

Czy wiesz, jak wspomóc swój organizm w walce z infekcjami i stanami zapalnymi?

- zrezygnuj z nikotyny oraz alkoholu - toksyny dostarczane przez te używki do organizmu zaburzają procesy syntezy układu odpornościowego
- ruszaj się – regularna aktywność fizyczna wzmacnia odporność organizmu. Pamiętaj, że ćwiczyć można w domu
- zdrowo się odżywiaj – unikaj przetworzonej żywności, cukru, dbaj o zbilansowaną dietę
- myj często ręce, aby pozbywać się niebezpiecznych bakterii, unikaj jednak stosowania środków dezynfekujących – osoby chorujące na cukrzycę miewają uszkodzoną skórę
- pij dużo wody, unikaj słodzonych napojów oraz kawy
- stres ma bardzo negatywny wpływ na układ odpornościowy – zadbaj o regularne przerwy na odpoczynek oraz wystarczającą ilość snu

Źródła:

1. Zespół Diabetologia Praktyczna, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. „Diabetologia Praktyczna”, tom 5, nr 1
2. https://diabetes-education.net/odpornosc-i-cukrzyca-jak-pomoc-cialu/
3. https://portal.abczdrowie.pl/cukrzyca-a-stan-ludzkiej-odpornosci
4. http://diabetologiaonline.pl/diabetyk_cukrzyca2,info,416,0.html
5. https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,choroby-powodujace-spadek-odpornosci,galeria,1721251.html
6. https://www.zdrowiewpraktyce.pl/zyj-lepiej-z-cukrzyca/uposledzenie-odpornosci-przeciwinfekcyjnej-i-zwiekszenie-ryzyka-zachorowania-na-infekcje-w-cukrzycy-2584.html
7. https://strefadiabetyka.pl/odpornosc-w-cukrzycy/

CO MOŻNA JEŚĆ PRZY CUKRZYCY? PODSTAWOWE ZASADY ŻYWIENIA:

• Dzienne zapotrzebowanie energetyczne ustalone indywidualnie.
• Prawidłowy podział kalorii na poszczególne posiłki.
• Regularne spożywanie 4/5 posiłków w ciągu dnia, co ok. 3 godziny.
• Nie należy podjadać między posiłkami. Nie łączyć dwóch posiłków w jeden.
• Należy dbać o odpowiednią podaż węglowodanów, tłuszczy, białek, błonnika, witamin i mikroelementów.
• Warzywa najlepiej spożywać do każdego posiłku.
• Owoce spożywać w postaci nieprzetworzonej, przed godzina 16.00 i w trakcie posiłku.
• Produkty zbożowe powinny być pełnoziarniste (jeżeli nie ma innych wskazań).
• Codziennie należy spożywać nabiał, najlepiej w postaci jogurtu, kefiru, maślanki, twarogu.
• Tłuszcze zwierzęce powinno się zastępować tłuszczami roślinnymi, jednocześnie pamiętając o ograniczeniu ilościowym.
• Spożycie mięsa należy ograniczyć, zastępując je rybami, jajami lub nasionami roślin strączkowych.
• Należy unikać słodyczy i cukrów dodanych, napojów gazowanych i soków.
• Sól należy ograniczyć w znacznym stopniu, potrawy można doprawiać ziołami.
• Należy dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (ok. 2 litrów płynów dziennie).
• Alkohol, papierosy i inne używki należy odstawić.
• Indywidualnie dostosowana aktywność fizyczna powinna odbywać się minimum 150 minut tygodniowo.

• Węglowodany złożone powinny stanowić główne źródło energii wszystkich osób chorujących na cukrzycę.
• Spożywać należy węglowodany złożone, o niskim indeksie glikemicznym, które nie powodują nagłego wzrostu stężenia glukozy we krwi, pozwalając utrzymać glikemię na właściwym poziomie, zapobiegając występowaniu hipoglikemii i hiperglikemii.
• Węglowodany proste, wywołujące znaczne wahania glikemii, należy ograniczyć do minimum, gdyż mogą z czasem powodować wystąpienie przewlekłych powikłań cukrzycy (w tym zespół stopy cukrzycowej).

BIAŁKA

• Niedobór białka w diecie może prowadzić do znacznego obniżenia odporności oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia powikłań cukrzycy.
• Pełnią w organizmie wiele ważnych funkcji (służą do budowy i regeneracji tkanek, są podstawowym składnikiem krwi, licznych enzymów, pełnią rolę nośnika niektórych witamin i składników mineralnych, biorą udział w regulacji ciśnienia krwi i procesów odpornościowych).
• Należy dostarczać organizmowi zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, najlepiej w stosunku 1:1.

TŁUSZCZE

• Obok węglowodanów, powinny być głównym źródłem energii.
• Korzystne dla zdrowia właściwości mają kwasy tłuszczowe wielonienasycone (PUFA), które wpływają na obniżenie stężenia LDL – cholesterolu we krwi, zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu krążenia oraz zapewniają właściwy stan skóry, co ma znaczenie w zapobieganiu i leczeniu zespołu stopy cukrzycowej.
• Tłuszcze nasycone powinny być znacznie ograniczone, ponieważ zwiększają stężenie cholesterolu frakcji LDL we krwi, co może prowadzić m.in. do miażdżycy oraz zawału mięśnia sercowego.

WITAMINY Z GRUPY B:

• B1 – Benfotiamina to rozpuszczalna w tłuszczach forma witaminy B1 (tiaminy). Łatwiej przenika do struktur nerwowych (zapewniając sprawność funkcjonowania komórek nerwowych) oraz uszkodzonych w przebiegu cukrzycy naczyń i narządów. Blokuje procesy glikacji, poprzez które podwyższone stężenia glukozy powodują uszkodzenie tkanek i narządów. Szczególnie zalecana jest w leczeniu i profilaktyce neuropatii cukrzycowej. Przynosi ulgę w uporczywych dolegliwościach oraz poprawia komfort życia pacjentów. Zapobiega powstawaniu zespołu stopy cukrzycowej.
• B1, B2, B7, – Wpływają na metabolizm komórkowy i pełnią rolę m.in. kofaktorów enzymów. Biorą udział w przemianie węglowodanów, białek (wit. B1 i B2) i tłuszczów (biotyna – wit. B7). Umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie wszystkich komórek, w szczególności układu nerwowego i mózgu.
• B12 – Witamina B12 - zapobiega chorobom układu krążenia. Niedobór przyczynia się m.in. do rozwoju niedokrwistości, schorzeń układu nerwowego oraz do postępującego osłabienia i zmęczenia.

Produkty zawierające WITAMINY Z GRUPY B:

• Mleko, produkty mleczne, jaja
• Mięso, przetwory mięsne, ryby
• Nasiona roślin strączkowych
• Drożdże
• Orzechy włoskie
• Siemię lniane
• Oleje roślinne

KWAS (ALA) ALFA-LIPONOWY

• Wiąże toksyczne związki metali i usprawnia ich usuwanie z organizmu. Bierze udział w regeneracji utlenionych białek, uszkodzonych lipidów i kwasów DNA. Stosuje się go w zapobieganiu oraz leczeniu zaburzeń czucia w polineuropatii cukrzycowej.
• Zwiększa insulinowrażliwość. Pozytywnie oddziałuje na metabolizm w komórkach nerwowych. Jest silnym antyoksydantem – neutralizuje wolne rodniki.
• Korzystnie wpływa na gospodarkę węglowodanową i lipidową. Obniża stężenie szkodliwych triacylogliceroli w komórkach beta trzustki.
• Związek należący do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Działa podobnie jak witaminy. Wpływa na wiele procesów metabolicznych zachodzących w ustroju. Usprawnia pracę układu krążenia i mięśni.

Produkty zawierające KWAS (ALA) ALFA LIPONOWY:

• Marchew, dynia, brzoskwinia, morela
• Kiwi, papryka czerwona, natka pietruszki, brokuły
• Migdały, orzechy laskowe, nasiona dyni i słonecznika, olej słonecznikowy, olej rzepakowy

BEZPŁATNA DIETA DO POBRANIA

POBIERZ DIETĘ 2000 KCAL lub POBIERZ DIETĘ 2200 KCAL