Gonadotropina kosmówkowa jest hormonem produkowanym przez kosmówkę łożyska. Składa się z dwóch podjednostek alfa i beta. Podjednostka alfa jest wspólna dla HCG, TSH i LH, podjednostka beta jest charakterystyczna dla HCG. Gonadotropina kosmówkowa podtrzymuje czynność ciałka żółtego we wczesnej fazie ciąży (do 8-10 tygodnia). Jeśli dochodzi do implantacji ( „zagnieżdżenia” ) zapłodnionej komórki jajowej, a odbywa się to między 6 a 8 dniem po owulacji, to 48 godzin później we krwi pojawia się wykrywalne stężenie HCG (> 1 mIU/ml). Jednak ze względu na możliwość wystąpienia  „mikroporonienia” , dopiero wynik > 5 mIU/ml (dla niektórych kobiet > 25 mIU/ml) oznacza ciążę.

HCG jest także wykrywalne w moczu i tę właściwość wykorzystują domowe testy ciążowe . Przy produkcji najnowszej generacji testów ciążowych wykorzystuje się technologię opartą na monoklonalnych przeciwciałach beta-HCG, co w rezultacie pozwala otrzymać testy o bardzo wysokiej czułości i skuteczności. W przypadku testów ciążowych (na mocz) znajdujących się obecnie na rynku pozytywne wyniki mogą się pojawić już w 3-4 dni po implantacji zapłodnionej komórki jajowej;  po 6-7 dniach (czas spodziewanej miesiączki) już 98% wyników będzie pozytywnych. Jeśli wykonamy test w 1 tydzień po spodziewanej miesiączce i otrzymany wynik będzie pozytywny, kobieta ma gwarancję, że jest w ciąży.

Poziom HCG osiąga swój szczyt w 8-10 tygodniu ciąży, następnie jego poziom obniża się i taki pozostaje do końca ciąży. Normy wartości HCG w zależności od zawansowania ciąży, liczonego od pierwszego dnia ostatniej miesiączki są bardzo szerokie.

Przykładowe normy
Tygodnie ciąży -poziom beta hcg

3 – 5-50 mIU/ml
4 – 5-430 mIU/ml
5 – 19-7340 mIU/ml
6 – 1000-56000 mIU/ml

Bardziej precyzyjne zakresy norm można uzyskać jeśli jest znany termin owulacji

Przy ocenie wczesnej ciąży ważniejsze od bezwzględnych wartości HCG są przyrosty jego stężenia w czasie.

W prawidłowej ciąży poziom HCG wzrasta przynajmniej o 66 % w ciągu 48 godzin i o 114 % w ciągu 72 godzin. Im ciąża starsza tym wzrost stężenia HCG wolniejszy i w przedziale 1200 mIU/ml-6000 mIU/ml poziom HCG podwaja się średnio w czasie 96 godzin (4 dni), a dla stężeń przekraczających 6000 mIU/ml ten czas może być jeszcze dłuższy. Przy HCG przekraczającym 6000 mIU/ml lepszą informację o stanie i umiejscowieniu ciąży daje już USG. Wartości nieprawidłowe nasuwają podejrzenie poronienia lub ciąży ektopowej (przyrost jest wolniejszy od prawidłowego). Możliwy jest jednak chwilowy spadek stężenia HCG w przypadku, gdy w macicy, zagnieździły się przynajmniej dwa zarodki (co zdarza się przy mnogiej owulacji lub po zabiegach In Vitro) i jeden z nich obumiera. Nie ma to w tym wypadku żadnego wpływu na pomyślny przebieg ciąży.