Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wśród pozostałych globalnych zagrożeń dla zdrowia wskazuje choroby niezakaźne, takie jak cukrzyca, choroby nowotworowe i choroby serca. Odpowiedzialne są one łącznie za ponad 70 proc. zgonów na świecie (ok. 41 mln ludzi, w tym 15 mln w wieku 30-69 lat). WHO wskazuje na pięć głównych czynników ryzyka tych chorób: używanie tytoniu, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, niezdrowa dieta, zanieczyszczenie powietrza. Jakie znaczenie w przypadku chorób przewlekłych ma ocena stanu zdrowia na odległość?
Co oznacza termin „telemedycyna”? To zastosowanie technologii teletransmisyjnych do przekazania danych medycznych do celów diagnostycznych, profilaktycznych oraz terapii. Rozwiązania telemedyczne służyć mają poprawie efektywności systemu opieki zdrowotnej. Tak prowadzona działalność medyczna musi być oczywiście prowadzona równolegle z odpowiednią edukacyjną. „Wykorzystywanie telemedycyny w opiece nad pacjentami zostało dopuszczone przepisami polskiego prawa, jest zgodne z aktualną wiedzą medyczną, a rozwój telemedycyny w ramach systemu ochrony zdrowia jest rekomendowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO)”.[1] Zdalne konsultacje nie mają na celu zastąpienia personelu medycznego, lecz danie mu dodatkowych narzędzi do świadczenia jak najlepszej opieki medycznej. Lekarze coraz chętniej korzystają z tej możliwości, a co na ten temat sądzą pacjenci?
Badanie MedFile „Cyfrowa opieka zdrowotna – potencjał zdalnych porad lekarskich w Polsce”[2] daje jasną odpowiedź – ze zdalnej pomocy medycznej chce korzystać prawie 90 procent Polaków. Ponad połowa ankietowanych korzystała z teleporady. Niemal 45% uczestników badania za główną zaletę zdalnej wizyty uznała możliwość udzielenia szybkiej pomocy pacjentowi. Ankietowani wskazywali także na ułatwiony dostęp do lekarza oraz skrócenie czasu oczekiwania na pomoc medyczną. Telemedycyna uznawana jest za najbezpieczniejszą formę kontaktu z lekarzem przez ponad 70% Polaków.
Zdalna wizyta lekarska umożliwia dostęp do specjalistów osobom np. z obszarów wiejskich. Poszerzenie tego zasięgu w obliczu ograniczonej liczby lekarzy pozwala na zwiększenie ilości pacjentów (często o tych, którzy nie chcieli, bądź nie byli dotychczas w stanie pokonywać wielu kilometrów). Zmniejszenie dystansu pomiędzy lekarzem a pacjentem ma ogromne znaczenie w przypadku osób starszych. Wielu z nich potrzebuje jedynie konsultacji, a ta z powodzeniem może zostać przeprowadzona na odległość, bez konieczności przemierzania trasy do specjalisty. Pacjent korzystający z teleporady unika przebywania w poczekalni, nie naraża się więc na dodatkowe infekcje. Poza oszczędnością czasu wpływa to więc także na ograniczenie kosztów opieki zdrowotnej. Przy obecnym rozwoju urządzeń do domowej diagnostyki wiele osobistych wizyt kontrolnych wydaje się zbędnych. Dzięki wyposażeniu w funkcję Bluetooth, wynik badania można wysłać lekarzowi bez wychodzenia z domu, np. pocztą e-mail.
Korzystanie z urządzeń do domowej diagnostyki znacznie usprawnia proces diagnozy. Pozwala na dostosowanie terapii oraz prowadzenie jej w domu pacjenta. Osoby obłożnie chore mogą liczyć na stały nadzór, nie narażając się na dodatkowe infekcje. W przypadku nagłego pogorszenia samopoczucia osoby diagnozowanej, wezwany zespół ratowniczy może otrzymać wynik badania jeszcze w drodze do pacjenta. Znacznie skróci to czas potrzebny na postawienie diagnozy i ratowanie życia. Telemedycyna odgrywa dużą rolę u pacjentów w trakcie rekonwalescencji. Umożliwia skrócenie pobytu w szpitalu po przebytym urazie, zabiegu, czy operacji. Odpowiednia profilaktyka przy użyciu urządzeń telemedycznych może skutkować uniknięciem pobytu w szpitalu.
W świetle dynamicznego wzrostu liczby osób przewlekle chorych, rosnących kosztów opieki zdrowotnej oraz starzejącego się społeczeństwa, rozwój telemedycyny jest nie tylko nieunikniony, ale przede wszystkim niezbędny. Staje się ona coraz powszechniejsza, a zaufanie do tego typu konsultacji deklaruje coraz więcej pacjentów. Telemedycyna jawi się jako szansa na zwiększenie dostępności, poprawę jakości oraz bezpieczeństwa opieki zdrowotnej. Kontakt z lekarzem w postaci telekonsultacji postrzegany jest także jako mniej stresujący. Ograniczenie niekoniecznie uzasadnionych medycznie wizyt, a tym samym skrócenie kolejek do specjalistów to korzyść, którą odczuwa nie tylko personel medyczny, ale także sami pacjenci. Rosnące potrzeby zdrowotne społeczeństwa, przy deficycie kadr medycznych, skutkują szukaniem efektywnych rozwiązań. Najskuteczniejszym już od dłuższego czasu wydaje się być telemedycyna.
Piśmiennictwo:
Piotrowicz R, Rużyłło W. Telekardiologia, Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa 2011
https://www.who.int/news-room/feature-stories/ten-threats-to-global-health-in-2019
https://www.biostat.com.pl/img/UserFiles/Raporty/e-wizyta/biostat_raport_e-wizyta.pdf
http://telemedycyna-poradnik.pl/
http://telemedycyna-raport.pl/#raport
https://laborant.pl/index.php/telemedycyna-przyszloscia-systemu-ochrony-zdrowia
[1] http://www.telemedycyna-poradnik.pl/api/file/events/rtgr/poradnik_dla_pacjentow.pdf s. 3.
[2] Badanie przeprowadzone we współpracy z Centrum Badawczo-Rozwojowym BioStat® metodą CAWI od 27 do 30 listopada 2019 roku na reprezentatywnej grupie 1001 Polaków
