CO MOŻNA JEŚĆ PRZY CUKRZYCY? PODSTAWOWE ZASADY ŻYWIENIA:

1. Dzienne zapotrzebowanie energetyczne ustalone indywidualnie
2. Prawidłowy podział kalorii na poszczególne posiłki
3. Regularne spożywanie 4/5 posiłków w ciągu dnia, co ok. 3 godziny
4. Nie należy podjadać miedzy posiłkami. Nie łączyć dwóch posiłków w jeden
5. Należy dbać o odpowiednia podaż węglowodanów, tłuszczy, białek, błonnika, witamin i mikroelementów
6. Warzywa najlepiej spożywać do każdego posiłku
7. Owoce spożywać w postaci nieprzetworzonej, przed godzina 16.00 i w trakcie posiłku
8. Produkty zbożowe powinny być pełnoziarniste (jeżeli nie ma innych wskazań)
9. Codziennie należy spożywać nabiał, najlepiej w postaci jogurtu, kefiru, maślanki, twarogu
10. Tłuszcze zwierzęce powinno się zastępować tłuszczami roślinnymi jednocześnie pamiętając o ograniczeniu ilościowym
11. Spożycie mięsa należy ograniczyć, zastępując je rybami, jajami lub nasionami roślin strączkowych
12. Należy unikać słodyczy i cukrów dodanych, napojów gazowanych i soków
13. Sól należy ograniczyć w znacznym stopniu, potrawy można doprawiać ziołami
14. Należy dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (ok. 2 litrów płynów dziennie)
15. Alkohol, papierosy i inne używki należy odstawić
16. Indywidualnie dostosowana aktywność fizyczna powinna odbywać się minimum 150 minut tygodniowo

WĘGLOWODANY

• Powinny stanowić główne źródło energii wszystkich osób chorujących na cukrzyce
• Spożywać należy węglowodany złożone, o niskim indeksie glikemicznym, które nie powodują nagłego wzrostu stężenia glukozy we krwi, pozwalając utrzymać glikemie na właściwym poziomie, zapobiegając występowaniu hipoi i hiperglikemii
• Węglowodany proste, wywołujące znaczne wahania glikemii, należy ograniczyć do minimum, gdyż mogą z czasem powodować wystąpienie przewlekłych powikłań cukrzycy (w tym zespół stopy cukrzycowej)

BIAŁKA

• Niedobór białka w diecie może prowadzić do znacznego obniżenia odporności oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia powikłań cukrzycy
• Pełnia w organizmie wiele ważnych funkcji (służą do budowy i regeneracji tkanek, są podstawowym składnikiem krwi, licznych enzymów, pełnia role nośnika niektórych witamin i składników mineralnych, biorą udział w regulacji ciśnienia krwi i procesów odpornościowych)
• Należy dostarczać organizmowi zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, najlepiej w stosunku 1:1

TŁUSZCZE

• Obok węglowodanów, powinny być głównym źródłem energii
• Korzystne dla zdrowia właściwości maja kwasy tłuszczowe wielonienasycone (PUFA), które wpływają na obniżenie stężenia LDL – cholesterolu we krwi, zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu krążenia oraz zapewniają właściwy stan skóry, co ma znaczenie w zapobieganiu i leczeniu zespołu stopy cukrzycowej
• Tłuszcze nasycone powinny być znacznie ograniczone, ponieważ zwiększają stężenie cholesterolu frakcji LDL we krwi, co może prowadzić m.in. do miażdżycy oraz zawału mięśnia sercowego

WITAMINY Z GRUPY B:

• B1 – Benfotiamina to rozpuszczalna w tłuszczach forma witaminy B1 (tiaminy). Łatwiej przenika do struktur nerwowych (zapewniając sprawność funkcjonowania komórek nerwowych) oraz uszkodzonych w przebiegu cukrzycy naczyń i narządów. Blokuje procesy glikacji, poprzez które podwyższone stężenia glukozy powodują uszkodzenie tkanek i narządów. Szczególnie zalecana jest w leczeniu i profilaktyce neuropatii cukrzycowej. Przynosi ulgę w uporczywych dolegliwościach oraz poprawia komfort życia pacjentów. Zapobiega powstawaniu zespołu stopy cukrzycowej.
• B1, B2, B7, – Wpływają na metabolizm komórkowy i pełnia role m.in. kofaktorów enzymów. Biorą udział w przemianie węglowodanów, białek (wit. B1 i B2) i tłuszczów (biotyna – wit. B7). Umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie wszystkich komórek, w szczególności układu nerwowego i mózgu.
• B12 – Witamina B12 -zapobiega chorobom układu krążenia. Niedobór przyczynia się m.in. do rozwoju niedokrwistości, schorzeń układu nerwowego oraz do postępującego osłabienia i zmęczenia. Na niedobór witaminy B12 narażone

Produkty zawierające WITAMINY Z GRUPY B:

• Mleko, produkty mleczne, jaja
• Mięso, przetwory mięsne, ryby
• Nasiona roślin strączkowych
• Drożdże
• Orzechy włoskie
• Siemie lniane
• Oleje roślinne

KWAS (ALA) ALFA-LIPONOWY

• Wiąże toksyczne związki metali i usprawnia ich usuwanie z organizmu. Bierze udział w regeneracji utlenionych białek, uszkodzonych lipidów i kwasów DNA. Stosuje się go w zapobieganiu oraz leczeniu zaburzeń czucia w polineuropatii cukrzycowej.
• Zwiększa insulinowrażliwość. Pozytywnie oddziałuje na metabolizm w komórkach nerwowych. Jest silnym antyoksydantem – neutralizuje wolne rodniki.
• Korzystnie wpływa na gospodarkę węglowodanowa i lipidowa. Obniża stężenie szkodliwych triacylogliceroli w komórkach beta trzustki.
• Związek należący do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Działa podobnie jak witaminy. Wpływa na wiele procesów metabolicznych zachodzących w ustroju. Usprawnia prace układu krążenia i mięśni.

Produkty zawierające KWAS (ALA) ALFA LIPONOWY:

• Marchew, dynia, brzoskwinia, morela
• Kiwi, papryka czerwona, natka pietruszki, brokuły
• Migdały, orzechy laskowe, nasiona dyni i słonecznika, olej słonecznikowy, olej rzepakowy

WITAMINY C, E I PROWITAMINA A

• Ograniczają rozwój neuropatii cukrzycowej.
• Ograniczają rozwój późnych powikłań cukrzycy hamując rozwój miażdżycy, zmniejszając ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca, ograniczając rozwój procesów degeneracyjnych w narządzie wzroku.
• Unieszkodliwiają wolne rodniki, które sprzyjają rozwojowi nowotworów, miażdżycy, procesów zapalnych, choroby Alzheimera.
• Stosowane są w profilaktyce chorób cywilizacyjnych.
• Posiadają działanie antyoksydacyjne. Hamują procesy starzenia komórek.

WITAMINA D

• Wpływa na funkcjonowanie m.in. komórek wysp trzustkowych oraz wydzielanie insuliny.
• Odpowiednia podaż może zmniejszać ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2.
• Syntetyzowana po ekspozycji na promienie słoneczne.

SKŁADNIKI MINERALNE MAJĄCE WPŁYW NA ZAPOBIEGANIE POWIKŁANIOM CUKRZYCY, ZESPOŁOWI STOPY CUKRZYCOWEJ

• składniki te musza być dostarczone do organizmu wraz z pożywieniem
• niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu
• w cukrzycy szczególna uwagę należy zwrócić na chrom, cynk i żelazo (mikroelementy) oraz magnez i wapn (makroelementy)
• biorą udział w procesach przemiany materii, w metabolizmie witamin, wytwarzaniu i regeneracji składników komórek, procesach aktywacji przemian biochemicznych, regulują procesy hormonalne i enzymatyczne

CYNK

• odgrywa ważna role w metabolizmie komórkowym
• bierze udział w regulacji syntezy białek i węglowodanów
• chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych
• poprawia funkcjonowanie insuliny
• wykazuje działanie immunostymulujace

Produkty zawierające CYNK:

• Mięso
• mleko i jego przetwory
• wątroba
• jaja
• produkty zbożowe z pełnego przemiału

ŻELAZO

• jest składnikiem hemoglobiny
• niedobór żelaza wywołuje niedokrwistość
• chroni przed działaniem wolnych rodników
• to niezbędny składnik do prawidłowego wzrostu i rozwoju oraz regeneracji tkanek
• występowanie niedokrwistości w cukrzycy wiąże się z większym ryzykiem rozwoju powikłań, takich jak nefropatia, retinopatia i niewydolność serca
• stymuluje odporność

Produkty zawierające ŻELAZO:

• Podroby
• przetwory mięsne z krwią
• ryby
• orzechy
• rośliny strączkowe

MAGNEZ

• reguluje metabolizm węglowodanów i wytwarzanie energii
• działa pozytywnie zwłaszcza na układ sercowo-naczyniowy, mięśniowy i nerwowy
• niedobór może spowodować m.in. insulinooporność, zaburzenia nerwowe, zaburzenia snu, osłabienie, depresje, skurcze mięśniowe
• wpływa na funkcjonowanie wielu układów i narządów w organizmie
• stężenie magnezu w komórkach jest regulowane przez insuline

Produkty zawierające MAGNEZ:

• Kasza gryczana
• kakao,
• zielone części roślin
• kiełki zbóż
• nasiona roślin strączkowych.

WAPŃ

• jest niezbędny w procesie wydzielania insuliny
• od jego obecności zależy właściwa odpowiedz komórek trzustki na wzrastające stężenie cukru we krwi

Produkty zawierające WAPŃ:

• Mleko i jego przetwory
• fasola biała
• soja
• jarmuż
• migdały
• mak
• otręby pszenne

CHROM

• usprawnia procesy przemian węglowodanów
• zmniejsza uczucie głodu i ochotę na słodycze
• obniża poziom glukozy we krwi
• ułatwia redukcje masy ciała u osób chorych na cukrzyce skojarzona z otyłoscia

Produkty zawierające CHROM:

• Otręby i zarodki ziaren zbóż,
• pełne ziarna zbóż,
• olej kukurydziany,
• podroby.

SELEN

• Bierze udział w procesach metabolicznych
• WPŁYWA NA PRAWIDŁOWE FUNKCJONOWANIE UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO
• bierze udział w ochronie komórek przed wolnymi Rodnikami

Produkty zawierające SELEN:

• Orzech brazylijski
• rośliny strączkowe
• czosnek,
• nabiał
• ryz
• podroby
• ryby morskie