Wysiłek fizyczny w cukrzycy.

Wysiłek fizyczny w cukrzycy.

Aktywność fizyczna to bardzo ważny element w leczeniu cukrzycy. Wysiłek fizyczny sprzyja redukcji masy ciała, co powoduje lepszą kontrolę glikemii, wpływa korzystnie na wrażliwość na insulinę, a u osób z depresją poprawia nastrój.

Wysiłek powinien być dostosowany do wieku i wydolności pacjenta. Początkowo powinien być umiarkowany, ale regularny, np. co 2-3 dni, ale najlepiej codziennie. Każdą aktywność należy rozpoczynać od krótkiej, trwającej ok. 10 minut rozgrzewki. Na zakończenie ćwiczeń wskazane są ćwiczenia uspokajające, rozluźniające. Podczas ćwiczeń należy uzupełniać płyny, aby zapobiec odwodnieniu. Szczególnie ważne jest to podczas wysokiej temperatury otoczenia. Bardzo ważnym elementem podczas ćwiczeń jest dbałość o stopy, szczególnie u osób z rozpoznaną neuropatią obwodową i u pacjentów z obniżonym progiem czucia bólu. Należy zaopatrzyć się w wygodne obuwie.

Najbardziej optymalną formą wysiłku u osób z cukrzycą typu II w wieku powyżej 65 roku życia jest intensywny spacer (aż do zadyszki)3-5 razy w tygodniu. Odpowiednią formą wysiłku dla osób z nadwagą jest „nordic walking”.

Ryzyko związane z wysiłkiem fizycznym u osób chorych na cukrzycę.

  1. Hipoglikemia
  • Przed rozpoczęciem i po zakończeniu aktywności fizycznej należy oznaczyć poziom glikemii
  • Przed planowaną aktywnością fizyczną rozważyć redukcję dawki insuliny{ 30-50% w zależności od indywidualnej reakcji)
  • Przed nieplanowanym wysiłkiem fizycznym należy spożyć dodatkową porcję cukrów prostych (ok. 20g/ 30min. wysiłku)
  • Nie należy wstrzykiwać insuliny w kończyny, które będą obciążone wysiłkiem fizycznym ( gdy wysiłek rozpoczyna się 30-60 minut od momentu podania insuliny)
  1. Dekompensacja metaboliczna
  • Jeżeli wartość glikemii przekracza 250mg/dl, chorzy na cukrzycę typu I powinni oznaczyć ciała ketonowe w moczu. Jeżeli pojawią się ciała ketonowe, nie podejmować wysiłku.
  • W przypadku chorych na cukrzycę typu II należy zaniechać podejmowania wysiłku, gdy wartość glikemii wynosi 300mg/dl
  1. Gdy pacjent ma rozpoznaną retinopatię cukrzycową proliferacyjną, nefropatię cukrzycową bądź jest ryzyko wystąpienia niedokrwienia mięśnia sercowego, forsowny wysiłek może mieć niekorzystny wpływ na ogólny stan pacjenta.

Zalecane formy aktywności fizycznej:

  • Ćwiczenia na sali gimnastycznej lub na powietrzu
  • Pływanie
  • Jazda na rowerze (również stacjonarnym)
  • Gry ruchowe
  • Nordic walking
  • Taniec

Niezalecane formy aktywności fizycznej:

  • Szybownictwo
  • Boks
  • Wspinaczka
  • Podnoszenie ciężarów

Korzystny dla zdrowia wysiłek  o intensywności nieprzekraczającej 80% maksymalnej częstotliwości skurczów serca dla wieku (można to obliczyć w/g wzoru: 220-wiek w latach). Taki wysiłek poprawia insulinowrażliwość i wyrównanie glikemii.

Autor: Anna Bielan (specjalista pielęgniarstwa diabetolgicznego)