Czym jest nadciśnienie tętnicze? Przeczytaj ekspercki poradnik – pytania i odpowiedzi dla każdego. Sprawdź, jak dbać o serce i kontrolować ciśnienie!
Ilustracja przedstawiająca ludzki tors z widocznym układem krwionośnym i sercem, po lewej stronie duży napis: 'Nadciśnienie tętnicze w pytaniach i odpowiedziach'. Poniżej znajduje się pasek z napisem: 'Ekspercki poradnik dla każdego'.

Nadciśnienie tętnicze to choroba, która dotyczy nawet co trzeciego dorosłego Polaka, a mimo to wiele osób nadal nie zdaje sobie z niej sprawy. W tym artykule – przygotowanym w formie pytań i odpowiedzi – wyjaśniamy najważniejsze fakty, obalamy mity i podpowiadamy, jak skutecznie zapobiegać i kontrolować nadciśnienie.

Czym dokładnie jest nadciśnienie tętnicze?

To stan, w którym ciśnienie krwi utrzymuje się powyżej wartości 140/90 mmHg. Nawet nieco niższe wartości (powyżej 130/80 mmHg) mogą zwiększać ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i odpowiednia profilaktyka.

Skąd biorą się dwie wartości ciśnienia?

Ciśnienie skurczowe (górne) to wartość rejestrowana w momencie skurczu serca. Ciśnienie rozkurczowe (dolne) to wartość między uderzeniami serca – gdy mięsień się rozluźnia.

Dlaczego mówi się o nim „cichy zabójca”?

Ponieważ często przebiega bezobjawowo. Chorzy dowiadują się o nim dopiero po wystąpieniu udaru, zawału czy niewydolności nerek. Dlatego tak ważne są regularne pomiary ciśnienia – nawet jeśli czujesz się dobrze.

Jakie objawy mogą sugerować nadciśnienie?

Choć często brak wyraźnych objawów, niepokoić powinny:

  • bóle głowy (zwłaszcza w okolicy potylicy),
  • zawroty głowy,
  • zmęczenie i kołatanie serca,
  • szumy uszne, problemy z koncentracją,
  • bezsenność lub zaczerwienienie twarzy.

Od jakiego wieku warto mierzyć ciśnienie?

Najlepiej zacząć od 20.–30. roku życia, zwłaszcza jeśli w rodzinie występują choroby układu krążenia. Po 40-tce pomiary powinny być już stałym elementem profilaktyki zdrowotnej.

Kto jest najbardziej zagrożony?

  • osoby starsze,
  • osoby z nadwagą lub otyłością,
  • pacjenci z cukrzycą i zaburzeniami lipidowymi,
  • osoby narażone na stres,
  • kobiety w ciąży,
  • osoby z genetycznym obciążeniem.

Czy można obniżyć ciśnienie bez leków?

Tak – na wczesnym etapie ogromne znaczenie mają zmiany stylu życia: dieta (np. DASH), redukcja stresu, aktywność fizyczna, ograniczenie soli, alkoholu i tytoniu.

Czy nadciśnienie to choroba dziedziczna?

Tak. Jeśli jedno lub oboje rodziców cierpią na nadciśnienie, ryzyko wzrasta nawet kilkukrotnie. W takich przypadkach warto wcześniej rozpocząć profilaktykę.

Jak stres wpływa na ciśnienie?

Stres uruchamia mechanizmy hormonalne, które podnoszą ciśnienie. Przewlekły stres, brak snu i napięcia emocjonalne mogą utrwalić podwyższone wartości i zwiększyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Jakie ćwiczenia są zalecane?

Najlepsze są formy umiarkowane: szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie, nordic walking. Ważna jest regularność – najlepiej 30 minut dziennie. Ćwiczenia siłowe można stosować z umiarem i pod okiem specjalisty.

Kiedy zaczynamy leczenie farmakologiczne?

Gdy ciśnienie przekracza 140/90 mmHg i nie reaguje na zmiany stylu życia. Leki dobiera lekarz indywidualnie – ważne jest ich regularne przyjmowanie.

Czy leki bierze się już na zawsze?

Nie zawsze. U niektórych osób, które skutecznie zmienią tryb życia, możliwe jest zmniejszenie dawek lub ich odstawienie – wyłącznie pod kontrolą lekarza.

Czy młodzi dorośli mogą mieć nadciśnienie?

Tak, problem dotyczy już nawet co ósmej osoby przed 40. rokiem życia. Dlatego tak ważna jest edukacja i profilaktyka także wśród młodszych pacjentów.

Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie w domu?

  • odpocznij 5 minut przed pomiarem,
  • nie rozmawiaj, nie ruszaj się podczas badania,
  • załóż mankiet bezpośrednio na ramię, na wysokości serca,
  • wykonaj dwa pomiary z rzędu i oblicz średnią,
  • mierz ciśnienie rano i wieczorem przez 7 dni.

Jak rozmawiać z bliską osobą, która ignoruje problem?

Z empatią. Nie oceniaj, ale wyrażaj troskę. Wspólnie wybierzcie się na badania lub zaproponuj lekturę sprawdzonego poradnika. Czasem najlepszą motywacją jest świadomość, że ktoś się o nas martwi.

Chcesz wiedzieć więcej?

Pobierz nasz bezpłatny e-book: „Nadciśnienie w pytaniach i odpowiedziach”

Pobierz