CO MOŻNA JEŚĆ PRZY CUKRZYCY? PODSTAWOWE ZASADY ŻYWIENIA:

• Dzienne zapotrzebowanie energetyczne ustalone indywidualnie.
• Prawidłowy podział kalorii na poszczególne posiłki.
• Regularne spożywanie 4/5 posiłków w ciągu dnia, co ok. 3 godziny.
• Nie należy podjadać między posiłkami. Nie łączyć dwóch posiłków w jeden.
• Należy dbać o odpowiednią podaż węglowodanów, tłuszczy, białek, błonnika, witamin i mikroelementów.
• Warzywa najlepiej spożywać do każdego posiłku.
• Owoce spożywać w postaci nieprzetworzonej, przed godzina 16.00 i w trakcie posiłku.
• Produkty zbożowe powinny być pełnoziarniste (jeżeli nie ma innych wskazań).
• Codziennie należy spożywać nabiał, najlepiej w postaci jogurtu, kefiru, maślanki, twarogu.
• Tłuszcze zwierzęce powinno się zastępować tłuszczami roślinnymi, jednocześnie pamiętając o ograniczeniu ilościowym.
• Spożycie mięsa należy ograniczyć, zastępując je rybami, jajami lub nasionami roślin strączkowych.
• Należy unikać słodyczy i cukrów dodanych, napojów gazowanych i soków.
• Sól należy ograniczyć w znacznym stopniu, potrawy można doprawiać ziołami.
• Należy dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (ok. 2 litrów płynów dziennie).
• Alkohol, papierosy i inne używki należy odstawić.
• Indywidualnie dostosowana aktywność fizyczna powinna odbywać się minimum 150 minut tygodniowo.

• Węglowodany złożone powinny stanowić główne źródło energii wszystkich osób chorujących na cukrzycę.
• Spożywać należy węglowodany złożone, o niskim indeksie glikemicznym, które nie powodują nagłego wzrostu stężenia glukozy we krwi, pozwalając utrzymać glikemię na właściwym poziomie, zapobiegając występowaniu hipoglikemii i hiperglikemii.
• Węglowodany proste, wywołujące znaczne wahania glikemii, należy ograniczyć do minimum, gdyż mogą z czasem powodować wystąpienie przewlekłych powikłań cukrzycy (w tym zespół stopy cukrzycowej).

BIAŁKA

• Niedobór białka w diecie może prowadzić do znacznego obniżenia odporności oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia powikłań cukrzycy.
• Pełnią w organizmie wiele ważnych funkcji (służą do budowy i regeneracji tkanek, są podstawowym składnikiem krwi, licznych enzymów, pełnią rolę nośnika niektórych witamin i składników mineralnych, biorą udział w regulacji ciśnienia krwi i procesów odpornościowych).
• Należy dostarczać organizmowi zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, najlepiej w stosunku 1:1.

TŁUSZCZE

• Obok węglowodanów, powinny być głównym źródłem energii.
• Korzystne dla zdrowia właściwości mają kwasy tłuszczowe wielonienasycone (PUFA), które wpływają na obniżenie stężenia LDL – cholesterolu we krwi, zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu krążenia oraz zapewniają właściwy stan skóry, co ma znaczenie w zapobieganiu i leczeniu zespołu stopy cukrzycowej.
• Tłuszcze nasycone powinny być znacznie ograniczone, ponieważ zwiększają stężenie cholesterolu frakcji LDL we krwi, co może prowadzić m.in. do miażdżycy oraz zawału mięśnia sercowego.

WITAMINY Z GRUPY B:

• B1 – Benfotiamina to rozpuszczalna w tłuszczach forma witaminy B1 (tiaminy). Łatwiej przenika do struktur nerwowych (zapewniając sprawność funkcjonowania komórek nerwowych) oraz uszkodzonych w przebiegu cukrzycy naczyń i narządów. Blokuje procesy glikacji, poprzez które podwyższone stężenia glukozy powodują uszkodzenie tkanek i narządów. Szczególnie zalecana jest w leczeniu i profilaktyce neuropatii cukrzycowej. Przynosi ulgę w uporczywych dolegliwościach oraz poprawia komfort życia pacjentów. Zapobiega powstawaniu zespołu stopy cukrzycowej.
• B1, B2, B7, – Wpływają na metabolizm komórkowy i pełnią rolę m.in. kofaktorów enzymów. Biorą udział w przemianie węglowodanów, białek (wit. B1 i B2) i tłuszczów (biotyna – wit. B7). Umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie wszystkich komórek, w szczególności układu nerwowego i mózgu.
• B12 – Witamina B12 - zapobiega chorobom układu krążenia. Niedobór przyczynia się m.in. do rozwoju niedokrwistości, schorzeń układu nerwowego oraz do postępującego osłabienia i zmęczenia.

Produkty zawierające WITAMINY Z GRUPY B:

• Mleko, produkty mleczne, jaja
• Mięso, przetwory mięsne, ryby
• Nasiona roślin strączkowych
• Drożdże
• Orzechy włoskie
• Siemię lniane
• Oleje roślinne

KWAS (ALA) ALFA-LIPONOWY

• Wiąże toksyczne związki metali i usprawnia ich usuwanie z organizmu. Bierze udział w regeneracji utlenionych białek, uszkodzonych lipidów i kwasów DNA. Stosuje się go w zapobieganiu oraz leczeniu zaburzeń czucia w polineuropatii cukrzycowej.
• Zwiększa insulinowrażliwość. Pozytywnie oddziałuje na metabolizm w komórkach nerwowych. Jest silnym antyoksydantem – neutralizuje wolne rodniki.
• Korzystnie wpływa na gospodarkę węglowodanową i lipidową. Obniża stężenie szkodliwych triacylogliceroli w komórkach beta trzustki.
• Związek należący do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Działa podobnie jak witaminy. Wpływa na wiele procesów metabolicznych zachodzących w ustroju. Usprawnia pracę układu krążenia i mięśni.

Produkty zawierające KWAS (ALA) ALFA LIPONOWY:

• Marchew, dynia, brzoskwinia, morela
• Kiwi, papryka czerwona, natka pietruszki, brokuły
• Migdały, orzechy laskowe, nasiona dyni i słonecznika, olej słonecznikowy, olej rzepakowy

BEZPŁATNA DIETA DO POBRANIA

POBIERZ DIETĘ 2000 KCAL lub POBIERZ DIETĘ 2200 KCAL

ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ – podstawą w zapobieganiu jest samokontrola i samopielęgnacja.

Zespół stopy cukrzycowej (ZSC) jest skutkiem niewyrównanej metabolicznie cukrzycy. Objawia się infekcją, owrzodzeniem, destrukcją głębokich tkanek stopy z zanikiem czucia (neuropatia) oraz chorobami naczyń obwodowych (niedokrwienie, miażdżyca). Zmiany te zlokalizowane są w kończynach dolnych, poniżej kostek.

PRAWIDŁOWE LECZENIE ZESPOŁU STOPY CUKRZYCOWEJ:  interdyscyplinarne, kosztochłonne, czasochłonne

Wymagana jest współpraca wielu specjalistów (lekarzy diabetologów, edukatorów ds. diabetologii, internistów, neurologów, chirurgów naczyniowych, ortopedów, kardiologów, nefrologów, dietetyków, pielęgniarek, pediatrów, rehabilitantów, psychologów, szewców) i wielu metod postępowania.

STOPA CUKRZYCOWA DOTYCZY 12% PACJENTÓW

PODZIAŁ ZESPOŁU STOPY CUKRZYCOWEJ:

• 50% przypadków – stopa cukrzycowa neuropatyczna
• 30% przypadków – stopa cukrzycowa mieszana
• 20% przypadków – stopa cukrzycowa naczyniowa

NIELECZONY ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ POWODUJE:

• deformacje (zniekształcenia)
• utratę funkcji podporowych
• przewlekłe i trudne do wyleczenia stany zapalne kości
• zmiany martwicze
• zmiany zgorzelinowe
• amputację
• inwalidztwo
• przedwczesny zgon

Czynniki ryzyka ZSC:

• Neuropatia obwodowa
• Zmiany niedokrwienne tętnic kończyn dolnych
• Zniekształcenie stóp i/lub obecność modzeli
• Długotrwały ucisk na stopy
• Niewłaściwe obuwie
• Niewłaściwa higiena stóp lub jej brak
• Ograniczona ruchomość stawów
• Niekontrolowana hiperglikemia
• Brak wiedzy ze strony chorego
• Długi czas trwania cukrzycy; podeszły wiek pacjenta
• Dyslipidemia (nieprawidłowa gospodarka tłuszczowa); niewyrównane nadciśnienie tętnicze
• Zaburzenia widzenia, ślepota; przewlekła choroba nerek; alkoholizm, nikotynizm

ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ. POZNAJ OBJAWY:

• przeszywające, kłujące, piekące bóle stóp
• mrowienie, uczucie stąpania po drobnych kamieniach (parestezje)
• kurcze mięśni łydek (szczególnie nocą)
• zaburzenia chodu (wrażenie stąpania po czymś miękkim)
• pieczenie, drętwienie
• nadwrażliwość na dotyk oraz nieodczuwanie bólu
• zaburzenie czucia (objaw „skarpetek” i „rękawiczek”)
• nadmierne marzniecie stóp
• suchość skóry stóp (zwiększona podatność na pękanie)
• brak wyczuwalnego tętna na tętnicy grzbietowej stopy
• ból w łydkach (tzw. chromanie przestankowe)
• utrudnione gojenie się ran (ograniczony dopływ krwi do tkanek stóp)

JAK POWSTAJE OWRZODZENIE W ZESPOLE STOPY CUKRZYCOWEJ?

• Makroangiopatia – zmiany naczyniowe dużych naczyń krwionośnych
• Mikroangiopatia – zmiany naczyniowe małych naczyń krwionośnych
• Neuropatia czuciowa – utrata czucia dotyku, bólu, temperatury
• Neuropatia ruchowa – osłabienie siły mięśniowej i czucia wibracji
• Neuropatia autonomiczna – suchość skóry, pęknięcia, przecieki tętniczo-żylne
• Bezpośredni czynnik – uraz mechaniczny, termiczny, ucisk, infekcja

Grzybicy nie należy lekceważyć. To jeden z rodzajów infekcji, często występującej u chorych na cukrzyce. Jeżeli zlokalizowana jest na stopie (paznokcie, przestrzenie międzypalcowe), przyspiesza lub bywa pierwotną przyczyną powstania owrzodzeń.

W zapobieganiu powikłaniom cukrzycy, w tym zespołowi stopy cukrzycowej, należy pamiętać o odpowiednim odżywianiu.

PODSTAWOWE ZASADY ODŻYWIANIA I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ  U OSÓB CHORUJĄCYCH NA CUKRZYCE POWIKŁANĄ ZESPOŁEM STOPY CUKRZYCOWEJ

1. Dzienne zapotrzebowanie energetyczne ustalone indywidualnie
2. Prawidłowy podział kalorii na poszczególne posiłki
3. Regularne spożywanie 4/5 posiłków w ciągu dnia, co ok. 3 godziny
4. Nie należy podjadać miedzy posiłkami. Nie łączyć dwóch posiłków w jeden
5. Należy dbać o odpowiednią podaż węglowodanów, tłuszczy, białek, błonnika, witamin i mikroelementów
6. Warzywa najlepiej spożywać do każdego posiłku
7. Owoce spożywać w postaci nieprzetworzonej, przed godzina 16.00 i w trakcie posiłku
8. Produkty zbożowe powinny być pełnoziarniste (jeżeli nie ma innych wskazań)
9. Codziennie należy spożywać nabiał, najlepiej w postaci jogurtu, kefiru, maślanki, twarogu
10. Tłuszcze zwierzęce powinno się zastępować tłuszczami roślinnymi jednocześnie pamiętając o ograniczeniu ilościowym
11. Spożycie mięsa należy ograniczyć, zastępując je rybami, jajami lub nasionami roślin strączkowych
12. Należy unikać słodyczy i cukrów dodanych, napojów gazowanych i soków
13. Sól należy ograniczyć w znacznym stopniu, potrawy można doprawiać ziołami
14. Należy dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (ok. 2 litrów płynów dziennie)
15. Alkohol, papierosy i inne używki należy odstawić
16. Indywidualnie dostosowana aktywność fizyczna powinna odbywać się minimum 150 minut tygodniowo

WIELODYSCYPLINARNE LECZENIE ZESPOŁU STOPY CUKRZYCOWEJ

1. Wyrównanie metaboliczne cukrzycy (insulinoterapia; doustne leki regulujące glikemie dopuszczalne tylko przy prawidłowym wyrównaniu metabolicznym)
2. Odciążenie stopy (but odciążający stopę, specjalistyczne obuwie, wkładki terapeutyczne, kule, wózek inwalidzki, opatrunek gipsowy obejmujący stopę i podudzie (total contact cast), pobyt w łóżku
3. Antybiotykoterapia (doustna lub dożylna)
4. Zabiegi chirurgiczne (usuwanie martwiczych tkanek, drenaż, nacinanie)
5. Zabiegi chirurgii naczyniowej, wewnątrznaczyniowej, hybrydowe
6. Zabiegi podiatryczne (opracowywanie ran, opatrunki klasyczne, terapia zapewniająca wilgotne środowisko ran)
7. Inne (przeszczepy skórne, czynniki wzrostu, preparaty ludzkiej skóry, komora hiperbaryczna, leczenie podciśnieniem, leczenie poprawiające ukrwienie, treningi marszowe)

Sprawdź porady: "Stopa Cukrzycowa - poradnik.: - na Strefie Diabetyka -  KLIKNIJ

Jak obniżyć poziom glukozy we krwi?

Wysoki poziom cukru we krwi to niebezpieczne zjawisko, nazywane stanem przedcukrzycowym i może prowadzić do rozwoju cukrzycy. Osoby z już zdiagnozowaną cukrzycę, mimo przyjmowania leków, także miewają problem z wyrównaniem poziomu glukozy. Ogromny wpływ na taki stan rzeczy ma dzisiejszy tryb życia: nieprawidłowa dieta oraz niska aktywność fizyczna. Żywienie odgrywa tu ogromną rolę, ponieważ nasz poziom glukozy we krwi jest uzależniony od rodzaju, ilości oraz jakości produktów, które spożywamy na co dzień.

Czym jest glukoza?

Glukoza jest cukrem prostym i stanowi podstawowe źródło energii w organizmie człowieka. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania, jednak jej nadmiar może prowadzić m.in. do stanów przedcukrzycowych oraz cukrzycy. Za jej wyrównanie odpowiada hormon wytwarzany przez trzustkę – insulina. Po zjedzonym posiłku poziom glukozy wzrasta, co jest sygnałem dla trzustki do wydzielenia insuliny, odpowiadającej za transport glukozy do tkanek, powodując spadek jej poziomu we krwi.

Jakie wartości glukozy są prawidłowe?

Istnieją trzy przedziały wartości przy pomiarze glukozy z krwi żylnej na czczo:

• Od 70 do 99 mg/dl (od 3,9 do 5,55 mmol/l) – prawidłowy poziom glukozy
• Od 100 do 125 mg/dl (od 5,6 do 6,9 mmol/l) – nieprawidłowy poziom glukozy (stan przedcukrzycowy)
• 126 mg/dl i więcej w przynajmniej dwóch pomiarach – cukrzyca.

Jak obniżyć poziom cukru we krwi gdy jest zbyt wysoki – co robić?

Podstawowym zaleceniem utrzymania prawidłowych wartości glukozy we krwi jest stosowanie prawidłowej diety. Dobór odpowiednich produktów może zapobiec gwałtownym wzrostom cukru. Indeks glikemiczny (IG) produktów jest bardzo ważnym aspektem żywieniowym w przypadku problemów z gospodarką węglowodanową.

Indeks glikemiczny klasyfikuje produkty na podstawie ich wpływu na poziom glukozy 2-3 godziny po spożyciu. Im wyższa wartość IG produktu, tym wyższy poziom cukru we krwi po jego spożyciu. Po spożyciu produktu o niskim IG następuje powolne przyswajanie glukozy, co za tym idzie stopniowy wzrost we krwi, co ułatwia kontrolę glikemii. Produkty możemy podzielić na trzy grupy pod kątem wartości indeksu:

• Niski indeks glikemiczny: mniej niż 55
• Średni indeks glikemiczny: 55-70
• Wysoki indeks glikemiczny:  wyższy niż 70

Najmniej pożądaną grupą produktów w przypadku istniejących problemów z gospodarką węglowodanową jest grupa o wysokim indeksie. Przykładami produktów z tej grupy są: produkty na bazie białej mąki pszennej (pieczywo, makarony, naleśniki, placki mączne, paluszki itp.), ryż biały, kasza manna, słodycze (czekolady, żelki, cukierki, lizaki, ciasta, ciasteczka itp.), płatki kukurydziane, słodkie płatki śniadaniowe (czekoladowe, cynamonowe itp), płatki ryżowe, ryż preparowany, wafle ryżowe, niektóre owoce. Spożywając dane produkty bardzo szybko podnosimy poziom glukozy, nad którym ciężko zapanować.

W przypadku wprowadzenia do żywienia produktów o niskim oraz średnim indeksie mamy zdecydowanie lepszą kontrolę nad glikemią. Do produktów o średnim i niskim IG zaliczamy: surowe warzywa, nabiał, produkty z pełnoziarnistej mąki, strączkowe, większość owoców. Należy jednak pamiętać, że niski indeks glikemiczny nie oznacza, że można zjadać te produkty w dużych ilościach. Wiele owoców ma niski lub średni IG (np. kiwi, śliwki, gruszki, jabłka, wiśnie), jednak spożycie ich w większych ilościach spowoduje duży wzrost glukozy. Nie oszukujmy się – jest różnica między zjedzeniem trzech truskawek, a zjedzeniem pół kilograma truskawek.

Czy istnieją inne sposoby na obniżenie poziomu cukru we krwi?

Jak najbardziej tak! Na obniżenie poziomu cukru we krwi ogromny wpływ ma regularna aktywność fizyczna. Oczywiście należy pamiętać o tym, że jeśli dotychczas prowadziło się mało aktywny lub siedzący tryb życia, ruch należy wprowadzać stopniowo. Przed ich rozpoczęciem trzeba się także skonsultować z lekarzem, który dobierze rodzaj i intensywność aktywności do stanu zdrowia oraz możliwości osoby chorującej na cukrzycę.

Zaczynamy zawsze od umiarkowanej aktywności fizycznej, regularnych spacerów, pływania lub nordic walking. Warto zwiększać intensywność i czas trwania aktywności wraz ze wzrostem kondycji.

Nie wolno zapominać o odpowiednim nawodnieniu organizmu oraz regularnej samokontroli, ponieważ podczas uprawiania sportu wzrasta ryzyko niedocukrzenia.