Zespół stopy cukrzycowej (ZSC)
Diagnosis
Autor: 

ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ – podstawą w zapobieganiu jest samokontrola i samopielęgnacja.

Zespół stopy cukrzycowej (ZSC) jest skutkiem niewyrównanej metabolicznie cukrzycy. Objawia się infekcją, owrzodzeniem, destrukcją głębokich tkanek stopy z zanikiem czucia (neuropatia) oraz chorobami naczyń obwodowych (niedokrwienie, miażdżyca). Zmiany te zlokalizowane są w kończynach dolnych, poniżej kostek.

PRAWIDŁOWE LECZENIE ZESPOŁU STOPY CUKRZYCOWEJ:  interdyscyplinarne, kosztochłonne, czasochłonne

Wymagana jest współpraca wielu specjalistów (lekarzy diabetologów, edukatorów ds. diabetologii, internistów, neurologów, chirurgów naczyniowych, ortopedów, kardiologów, nefrologów, dietetyków, pielęgniarek, pediatrów, rehabilitantów, psychologów, szewców) i wielu metod postępowania.

STOPA CUKRZYCOWA DOTYCZY 12% PACJENTÓW

PODZIAŁ ZESPOŁU STOPY CUKRZYCOWEJ:

  • 50% przypadków – stopa cukrzycowa neuropatyczna
  • 30% przypadków – stopa cukrzycowa mieszana
  • 20% przypadków – stopa cukrzycowa naczyniowa

NIELECZONY ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ POWODUJE:

  • deformacje (zniekształcenia)
  • utratę funkcji podporowych
  • przewlekłe i trudne do wyleczenia stany zapalne kości
  • zmiany martwicze
  • zmiany zgorzelinowe
  • amputację
  • inwalidztwo
  • przedwczesny zgon

Czynniki ryzyka ZSC:

  • Neuropatia obwodowa
  • Zmiany niedokrwienne tętnic kończyn dolnych
  • Zniekształcenie stóp i/lub obecność modzeli
  • Długotrwały ucisk na stopy
  • Niewłaściwe obuwie
  • Niewłaściwa higiena stóp lub jej brak
  • Ograniczona ruchomość stawów
  • Niekontrolowana hiperglikemia
  • Brak wiedzy ze strony chorego
  • Długi czas trwania cukrzycy; podeszły wiek pacjenta
  • Dyslipidemia (nieprawidłowa gospodarka tłuszczowa); niewyrównane nadciśnienie tętnicze
  • Zaburzenia widzenia, ślepota; przewlekła choroba nerek; alkoholizm, nikotynizm

ZESPÓŁ STOPY CUKRZYCOWEJ. POZNAJ OBJAWY:

  • przeszywające, kłujące, piekące bóle stóp
  • mrowienie, uczucie stąpania po drobnych kamieniach (parestezje)
  • kurcze mięśni łydek (szczególnie nocą)
  • zaburzenia chodu (wrażenie stąpania po czymś miękkim)
  • pieczenie, drętwienie
  • nadwrażliwość na dotyk oraz nieodczuwanie bólu
  • zaburzenie czucia (objaw „skarpetek” i „rękawiczek”)
  • nadmierne marzniecie stóp
  • suchość skóry stóp (zwiększona podatność na pękanie)
  • brak wyczuwalnego tętna na tętnicy grzbietowej stopy
  • ból w łydkach (tzw. chromanie przestankowe)
  • utrudnione gojenie się ran (ograniczony dopływ krwi do tkanek stóp)

JAK POWSTAJE OWRZODZENIE W ZESPOLE STOPY CUKRZYCOWEJ?

  • Makroangiopatia – zmiany naczyniowe dużych naczyń krwionośnych
  • Mikroangiopatia – zmiany naczyniowe małych naczyń krwionośnych
  • Neuropatia czuciowa – utrata czucia dotyku, bólu, temperatury
  • Neuropatia ruchowa – osłabienie siły mięśniowej i czucia wibracji
  • Neuropatia autonomiczna – suchość skóry, pęknięcia, przecieki tętniczo-żylne
  • Bezpośredni czynnik – uraz mechaniczny, termiczny, ucisk, infekcja

Grzybicy nie należy lekceważyć. To jeden z rodzajów infekcji, często występującej u chorych na cukrzyce. Jeżeli zlokalizowana jest na stopie (paznokcie, przestrzenie międzypalcowe), przyspiesza lub bywa pierwotną przyczyną powstania owrzodzeń.

W zapobieganiu powikłaniom cukrzycy, w tym zespołowi stopy cukrzycowej, należy pamiętać o odpowiednim odżywianiu.

PODSTAWOWE ZASADY ODŻYWIANIA I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ  U OSÓB CHORUJĄCYCH NA CUKRZYCE POWIKŁANĄ ZESPOŁEM STOPY CUKRZYCOWEJ

  1. Dzienne zapotrzebowanie energetyczne ustalone indywidualnie
  2. Prawidłowy podział kalorii na poszczególne posiłki
  3. Regularne spożywanie 4/5 posiłków w ciągu dnia, co ok. 3 godziny
  4. Nie należy podjadać miedzy posiłkami. Nie łączyć dwóch posiłków w jeden
  5. Należy dbać o odpowiednią podaż węglowodanów, tłuszczy, białek, błonnika, witamin i mikroelementów
  6. Warzywa najlepiej spożywać do każdego posiłku
  7. Owoce spożywać w postaci nieprzetworzonej, przed godzina 16.00 i w trakcie posiłku
  8. Produkty zbożowe powinny być pełnoziarniste (jeżeli nie ma innych wskazań)
  9. Codziennie należy spożywać nabiał, najlepiej w postaci jogurtu, kefiru, maślanki, twarogu
  10. Tłuszcze zwierzęce powinno się zastępować tłuszczami roślinnymi jednocześnie pamiętając o ograniczeniu ilościowym
  11. Spożycie mięsa należy ograniczyć, zastępując je rybami, jajami lub nasionami roślin strączkowych
  12. Należy unikać słodyczy i cukrów dodanych, napojów gazowanych i soków
  13. Sól należy ograniczyć w znacznym stopniu, potrawy można doprawiać ziołami
  14. Należy dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (ok. 2 litrów płynów dziennie)
  15. Alkohol, papierosy i inne używki należy odstawić
  16. Indywidualnie dostosowana aktywność fizyczna powinna odbywać się minimum 150 minut tygodniowo

WIELODYSCYPLINARNE LECZENIE ZESPOŁU STOPY CUKRZYCOWEJ

  1. Wyrównanie metaboliczne cukrzycy (insulinoterapia; doustne leki regulujące glikemie dopuszczalne tylko przy prawidłowym wyrównaniu metabolicznym)
  2. Odciążenie stopy (but odciążający stopę, specjalistyczne obuwie, wkładki terapeutyczne, kule, wózek inwalidzki, opatrunek gipsowy obejmujący stopę i podudzie (total contact cast), pobyt w łóżku
  3. Antybiotykoterapia (doustna lub dożylna)
  4. Zabiegi chirurgiczne (usuwanie martwiczych tkanek, drenaż, nacinanie)
  5. Zabiegi chirurgii naczyniowej, wewnątrznaczyniowej, hybrydowe
  6. Zabiegi podiatryczne (opracowywanie ran, opatrunki klasyczne, terapia zapewniająca wilgotne środowisko ran)
  7. Inne (przeszczepy skórne, czynniki wzrostu, preparaty ludzkiej skóry, komora hiperbaryczna, leczenie podciśnieniem, leczenie poprawiające ukrwienie, treningi marszowe)

Sprawdź porady: „Stopa Cukrzycowa – poradnik.: – na Strefie Diabetyka –  KLIKNIJ

 

 

WARTO PRZECZYTAĆ